Dünkü yazımızda iklim değişikliğinin bazı tarım ürünlerinde verim artışına neden olacak iken bazı ürünlerde ve bölgelerde yıkıma neden olacağını belirtmiştik.
Diğer doğal afetler gibi kuraklık da tarım için önemli bir risk kaynağıdır.
İklim değişikliğinin tarımsal riskleri:
Bilimsel veriler sektör için riski analiz ettiklerinde, Türkiye için risk analizi şu şekilde karşımıza çıkmaktadır:
* İklim değişikliği etkilerinin sektör açısından gelecekte içerdiği veya içerebileceği risk ve ya fayda ancak karmaşık bilgisayar modellemeleri ile yapılabilir. Ancak bu modellerin de güvenilirliği tartışılabilir bir konudur.
* IPCC tarafından yapılan RCP8.5 senaryosuna göre elde edilen sıcaklık verileri incelendiğinde ülkemizin yıllık ortalama sıcaklıklarının 2013-2099 periyodu boyunca sürekli artış trendinde olduğu göze çarpmaktadır.
Periyot sonunda artışın ortalama 3.6°C olacağı tespit edilmiştir. Isınma trendinin özellikle 2060’lardan itibaren yükseldiği görülmektedir. Elde edilen verilerde en düşük artış 0.9°C, en yüksek artış miktarı ise 6.3°C olarak gözlemlenmiştir.
* Yağış verilerinde ise, 2013-2099 periyodu için yağışların yaklaşık olarak 0.13 mm/gün, yani yaklaşık 47 mm/yıl azaldığı görülmektedir. Bu genel azalış trendine rağmen, yağışlardaki değişimin düzenli bir rejim izlemediği de göze çarpmaktadır. En yüksek artış 0.5 mm/gün (yıllık yaklaşık 180 mm), en fazla düşüş 150 mm civarında olduğu göze çarpmaktadır (MGM, 2).
İklim biliminin risk yönetimi ve uyum planlamasında entegrasyonu, sürdürülebilir tarımın öncelikleri arasındadır. İklimsel risk değerlendirmesi ve yönetimi yaklaşımı, hava durumu izleme, iklim verileri analizi, mahsul-hava ilişkileri, mevsimsel tahmin ve ekonomik modellemede son gelişmeler göz önünde bulundurularak temel olarak aşağıdaki gibidir.
* İklim verileri ve analizleri için modern yöntem ve araçların, yerel çapta yapılmış otomatik meteorolojik ölçümlerin (yağış, sıcaklık, rüzgâr, vb.) ve / veya yakındaki gerçek zamanlı ve mevsimsel tahminlere dayalı uydu yağış tahmin ürünlerinin dâhil edilmesi;
* İklim risklerinin analizi ve iklim-hava etkileşimlerini kullanarak iklim etkilerinin değerlendirilmesi; • Ekonomik modellerin entegrasyonu, doğrusal ve doğrusal olmayan optimizasyon yöntemleri ve çiftçiler tarafından risk algısı;
* Çiftçilere tavsiyelerin hazırlanması ile beraber modern bilgi ve iletişim teknolojilerinin sektör çalışanlarına ulaştırılması.
Kaynak: Zeynep Zaimoğlu. İklim Değişikliği ve Türkiye Tarımı Etkileşimi Zeynep Zaimoğlu
