İhraç edilen bir ürünün fiyatını belirleyen unsurlardan birisi dünya piyasalarındaki arz-talep dengesidir.

Sofralık zeytinde söz sahibi olan Türkiye’de oluşan üretici fiyatlarının ve sofralık zeytinden elde edilen toplam kârın ne derece adaletli dağıldığını görmek için zeytin üreticisi ülkelerin son yıllardaki üretim rakamlarını ele alalım.

2022/20323 üretim sezonunda dünyada üç milyon ton sofralık zeytin üretimi gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Aynı sezonda dünya sofralık zeytin üretiminin ülkelere göre payına bakıldığında Türkiye 605 bin ton sofralık zeytin üretimi ile (%20,1 pay ile) birinci olmuştur. Aynı dönemde sırasıyla Mısır %19,9, İspanya %13,7, Yunanistan %10,8, Cezayir %8,5 ve Fas %4,2 pay alarak ilk sıralarda yer almışlardır.

Dünya sofralık zeytin üretimi (bin ton)

                             2017/18  2018/19  2019/2020  2020/21  2021/22  2022/23

Türkiye                  450          423           414               360          450          605

Mısır                     750            600          650             650           600         600

İspanya                562            591           458             546            660         414

Yunanistan          261             199          222              230            175          325

Cezayir                304            300         327             273              307         257

Fas                      130              130          135             130              130           128

Peru                    190              124           115              91                149           125

Suriye                 100              163           105            105              105           115

Arjantin              106                80            80             78                75            80

İtalya                   60                40             60             83                63            63

İran                      60                77              63             62                60            62

Diğer                  311                223           332          231                327           241

Dünya             3.284             2.950       2.961         2.839           3.101         3.015

Ancak yukarıda verilen rakamlar ülkemiz üretimi ile ilgili olan bölüm gerçeği yansıtmamakta olup UZZK (Ulusal Zeytin Ve Zeytinyağı Konseyi) rekolte rakamlarıdır.

Türkiye uzun yıllardır sofralık zeytin üretimi açısından Dünyada 2. sıra yer almıştır. Ancak son yıllarda Mısır’ın bu üretim alanında yaptığı büyük hamle ile 3. Sıraya gerilemiştir.

Sofralık zeytin ihracatının yaklaşık %99’u salamura/konserve şeklinde, geriye kalanı ise sofralık zeytin taze/soğutulmuş ya da geçici konserve şeklinde yapılmaktadır. Uzun dönemde yıllara göre sofralık zeytin ihracatı incelendiğinde ihracatın artış eğiliminde olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatı 2022/23 pazarlama yılında 157 bin tondan 166 bin tona yükselmiştir. 2022/23 yılında Türkiye’nin en fazla sofralık zeytin ihracatı yaptığı ülkelere bakıldığında Irak %24,1, Romanya %21,4, Almanya %12,9, Bulgaristan %8,5 ve A.B.D. %5,2 pay almıştır.