Süt Türk insanının en önde gelen besin çeşitlerindendir.Özellkle bebek ve çocuk beslenmesinden başlayarak insanımızın beslenmesinde süt ve süt ürünleri (yoğurt,tereyağ,peynir,ayran,çökelek vb.) önemli yer tutmakta ve insan beslenmesinin dört ana proteininden birisini oluşturmaktadır.
Ne yazık ki süt piyasaları ne üreticiyi ne de tüketiciyi memnun etmemekte.
Üretici girdi maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle zararına üretim yaparken,süt sanayicisi % 250 farkla sütü marketlere sunmakta.
Tüketici peynir,süt ve tereyağına ulaşmakta zorlanmakta.
Bu sonuçların ana nedeni süt ve süt ürünlerinin pazarlanmasındaki hatalar ve süt fiyatlarını Ulusal Süt Konseyi adı verilen süt sanayicilerinin kontrolündeki kuruluşun tayin etmesi.
TZOB (Türkiye Ziraat Odaları Birliği) süt ve süt besiciliği ve üretimi konusunda da 2023 yılına ait verileri yayınladı.
“Ulusal Süt Konseyi süt fiyatı güncellemelerinde geç kaldı. Serbest piyasada oluşan çiğ süt fiyatının altında tavsiye satış fiyatı belirledi. Ulusal Süt Konseyi (USK) tarafından çiğ süt tavsiye satış fiyatı 15 Ekim 2022 - 31 Temmuz 2023 tarihleri arasında net 8 lira 50 kuruş, 1 Ağustos’tan itibaren de net 11 lira 50 kuruş olarak belirlendi.
TÜİK verilerine göre 2021 yılında 23,2 milyon ton olan toplam süt üretimimiz, 2022 yılı itibariyle 21,6 milyon tona geriledi.
Türkiye’de üretilen sütün yaklaşık yarıya yakını sanayiye aktarılıyor. Toplanarak sanayiye aktarılan inek sütü; 2023 yılı Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,6 artarak 8 milyon 237 bin tondan 8 milyon 535 bin tona çıktı.
Ulusal Süt Konseyi süt fiyatı güncellemelerinde geç kalıyor ve serbest piyasada oluşan çiğ süt fiyatının altında tavsiye satış fiyatı belirliyor. US, 2022 Ekim ayından 2023 yılı Ağustos ayına kadar fiyat güncellemesi yapmadı, hatta her ay yayınladığı çiğ süt maliyeti bazı aylarda tavsiye satış fiyatının üstünde oldu.
“Çiğ süt/yem paritesi 1,27’ye kadar geriledi”
“Ziraat Odalarımızdan aldığımız verilere göre Aralık ayı itibarıyla ortalama çiğ süt fiyatı 12 lira 67 kuruş oldu.
Yem fiyatları ise Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 10’un üstünde artış gösterdi
Çiğ süt/yem paritesi olması gereken 1,5 seviyesinden uzaklaşarak 1,38’den 1,27 seviyesine kadar geriledi.”
Süt ve süt ürünlerinde ihracat geriledi, ithalat arttı.
“Süt ve süt ürünleri ihracatı 2023 Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 44,1 azalarak 540,2 milyon dolardan, 302 milyon dolara geriledi.
İthalat ise aynı dönemde yüzde 92,3 artarak 32,4 milyon dolardan 62,4 milyon dolara yükseldi.”
