Aydın İlinde 2024 “Sofralık Zeytin Fiyatları” bazı aracılar tarafından sosyal medyada ve mahallinde açıklanmaya başlandı.
Sofralık zeytin sezonundan yaklaşık bir ay kadar önceden üreticilere ulaşacak şekilde “Bu sezonda işletmeci ve ihracatçı zeytin almayacak” dedikodusu yayılmaya başladı.
Bu yalan dedikodunun amacı Türk Zeytin üreticisini panik psikozuna sokmaktı. Ve kısmen başardılar.
Kısmen; çünkü bazı üretici bu “ inanılmaz düşük ” fiyatlara rağmen sofralık zeytinini hasat edip aracıya vermeye başladı.
Bazı kesimlerin zeytin fiyatının daha da gerilemesi için çaba sarf ettiklerini yazmam ve söylememiz ne komplo teorisi ne de paranoyadır. Sadece şu anda yaşanmış olan ekonomik bir olgudur.
Sofralık zeytin çeşitlerine göre duble zeytin fiyatları 40 ile 60 TL arasında değişmektedir. Yetişkin zeytin ağaçlarında duble zeytin oranı çok düşük olup, rekolte ve gelire esas olan kalibreler 2 ve 3 numara zeytinlerdir.
Açıklanan fiyatlar doğal olarak doğrudan aracı, tefeci, tüccar, Çengelci ve diğer ara pazarlama aktörlerinin kendi başlarına belirledikleri fiyatlar değildir.
Bu fiyatların oluşmasında etkili kuruluş, işletmeci ve ihracatçıların kulübü olan UZZK (Ulusal Zeytin Ve Zeytinyağı Konseyi)dir.
Aracılar bu kuruluşun oluşturduğu kamuoyu bilgileri ışığında bu fiyatları açıklayabilmektedirler.
UZZK, her hasat dönemi öncesinde zeytin rekoltesini, kendi hâkim olduğu rekolte heyetleri marifetiyle inanılmaz yüksek göstererek rekolte rekorları kırmaktadır.
Bu fiyatlar üreticiyi memnun edecek midir? Asla. Çünkü fiyatlar 2023 yılına göre % 50 aşağıdadır.
Bu fiyatlar kimlere yarayacaktır? Aracılar, işletmeciler ve ihracatçılar. Çünkü 2023 yılında olduğu gibi alım ve satış fiyatları arasındaki makas 6 ile 7,2 kat olacaktır.2023 yılında ortalama market zeytin fiyatları yeşil zeytinde 290 TL, siyah zeytinde 360 TL. Olarak gerçekleşmiştir.2024 yılında üretici/market fiyat farkı yaklaşık olarak % 700 lerde gerçekleşmesi büyük bir ihtimaldir.
Devlete düşen görevlere gelince “piyasalar serbest” olsa da devlet ve bürokrasisi belli yasa ve yönetmelikler dahilinde rekabet başta olmak üzere, kayıt altı, faturalandırma, fahiş fiyat, tağşiş gibi önde gelen sorunları bertaraf etmekle mükelleftir.
Ancak Devlet gıda fiyatları suçlusunu üretici olarak görmektedir. Maliye ve Ticaret Bakanlıkları üst/merkez bürokrasisi üretici fiyatlarının aşağıya çekilmesi ile gıda enflasyonunun önüne geçeceklerini zannetmektedirler. Ancak bürokrasi ve politikacılar tarafından, üretim –tüketim arasındaki fiyat farkının nedeninin üretici değil aracılar olduğu hala anlaşılamamıştır..
Tarım Ve Orman ile Maliye Bakanlıkları sıkıştıkları anda gıda ithalatı ile fiyatları düşüreceklerine inanmaktadırlar. Ancak tüm gıdalarda bu yöntem denedi ve gıda fiyatları aksine yükseldi.
