Hovarda deyimi Türk Dil Kurumuna göre “ zevki için para harcamaktan kaçınmayan ve çapkın kimseye “ verilen bir argo deyim.
Bilinen bir başka anlamıyla geleceğini düşünmeden servetini har vurup harman savuran kişiye de “hovarda “ denir.
Elinde aynısından çok mal mülk bulunan kimse , hele bir de kendisi kazanmamış ise, babadan atadan miras kalmış malları mirasyedi gibi tüketir, değerlerine ilgisizlikten en sonunda dımdızlak ortada kalır.
Aydın , tarihi yerleşim yerleri olarak ülkemizin en zengin kentlerinden biri olarak tescillidir.
Ama asırlardır HOVARDALIK sonucu hala gün yüzüne çıkarılamamış bu miras için denebilir ki, AYDIN yerel tarihinden habersiz , üzerindeki yaşadığı zengin toprakların , fakir bekçisidir.
TRALLEİS antik kentinde Aydın İzmir demiryolu kazıları sırasında ortaya çıktığı anlatılan SEIKILEUS anıt mezar taşının dünyanın ilk notalı eserini , Aydın'da yaşayan ve en üst düzey karar veren yöneticilerin dahi bilmediğini toplantılarda şaşkınlıkla tanık oldum.
Hadi uzun zamandır Aydın da yaşamayan bürokratlar neyse de, Aydınlı olanların dahi bunu bilmemesi ve belki ilk kez bu köşelerde yazılanlardan öğrenilmesine rağmen kimsenin hala kılını kıpırtdatmadığını görmek beni fazlasıyla üzüyor doğrusu.
Bilmememek ayıp değil , öğrenmemek ayıp.
Ama öğrendikten sonra da gereğini yapmamak daha da çok ayıp.
Dünyanın ilklerinden olan SEIKILEUS notalı anıt mezar taşının Aydın da bulunması ve bu nedenle her yıl Tralleis antik kentinde bir müzik festivali düzenlenmesi önerimin gündeme alınmasıyla , bilmeyenler ilk kez işittiklerini bir çok kapalı salon toplantılarında Aydın'ı yönetenler, açıkça itiraf ettiler. Bugüne dek harekete geçmeyenler hadi bilgi eksikliğine bağlayalım. Ama şimdi artık öğrendiler..!
Ama yıllardır harekete geçmediler.
Çünkü İLGİLİLER YETKİSİZ, YETKİLİLER İLGİSİZ maalesef.
Aydın İlinde yer alan tarihi mirasımız yapıların korunması,kültür ve turizme kazandırılması,geleceğe aktarılması ve yakınımızdaki örnekleri Şirince, Birgi gibi bir cazibe merkezi olması için hayli geç kalınan KÜLTÜREL TURİZM , YEREL TANITIM ve ÖREN YERLERİNİN restorasyon işlemlerine bir an önce başlanılmalıdır.
Asırlar boyunca ve hatta binlerce yıllık tarihe ev sahipliği yapan Aydın ilimiz ,bilindiği gibi coğrafi konumundan ötürü çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış ve her bir uygarlık bölgede kendi izlerini bırakmıştır. Antik çağın Tralleis, Afrodisias, Milet, Alinda, Alabanda, Didyma, Nysa, Priene, Magnesia gibi önde gelen kentlerinde Thales, Anaksimender ve Anaksimenes'i, tarihçi ve coğrafyacı Hekatais'u, şehir plancısı ve mimar Hippodamos ile İsidoros'u yetiştirmiştir. Bu antik kentlerin her birinde iki günlük festivaller düzenlenmesi tanıtım için mutlaka gerçekleştirilmelidir.
RESMİ verilere göre ,Aydın İl genelinde 94 adet Arkeolojik SİT alanı,6 adet kentsel SİT alanı, 9 adet DOĞAL SİT ALANI ,1 adet tarihi SİT alanı,tek yapı ölçeğinde 776 adet tescilli Kültür Varlığı mevcuttur.
.Muğla ve Denizli ile İzmir hinterlandında var olan Turizm potansiyelinden daha fazla yararlanmak için aşağıda uzun ,orta ve kısa vadelerde önerilerim aşağıdadır.
1-)UZUN VADELİ PROJELER :
1.a-)Aydın kenti içindeki tüm ören yerleri açıkça Turizm faaliyetleri içinde yer almakta iken merkezde bulunan ve kente yürüme mesafesindeki TRALLEİS ANTİK KENTİ henüz Turizme açılamamıştır.Arsenal ile beraber turizme açıldığında çok yoğun ziyaretçi merkezi olacağı kesindir.Bu nedenle ,kentin içinden geçen köy ulaşım yolunun başka bir bölgeden sağlanarak , birinci derecede antik kent üzerinde bulunan resmi sivil ve askeri tesisin daha uygun ve modern bir yere taşınmasıyla tüm ören yerini kapsayan TRALLEİS projesi hazırlanmalıdır.
1.b-) Üzerindeki yaşadığı hazinenin varlığı ve ekonomik öneminden habersiz Aydınlılara daha duyarlı ve değerlerinin farkındalığını sağlamak üzere bilinçlendirme yapılarak ve özellikle öğrencilere yönelik eğitim verilmelidir.
1.c-)Büyük şehir Aydında ekonomik kalkınmanın artık Turizmden geçtiğinin bilinmesi gerekmektedir. Kuşadası KONGRE MERKEZİ ile beklenen KONGRE TURİZMİ maalesef verimli olamamıştır., İklimi ve Jeotermal kaynakları ile SAĞLIK TURİZMİ ,binlerce yıllık ören yerlerinin varlığı ile TARİH ve KÜLTÜR TURİZMİ,günümüze ulaşabilen ve taşıyıcı sistemi hala ayakta bulunan Güllübahçe Kilisesi ile Mursallı'daki Kilisesinin restoresi ile İNANÇ TURİZMİ ,zaten yazın var olan üç (S) (deniz ,kum güneş) ile birleştiğinde yılın 12 ayı Aydın bir turizm destinasyon merkezi ve markası olacaktır.
BU NEDENLE AYDIN TURİZMİ VE TARİHİ YAPILARI İÇ İÇE OLUP BİR MASTER PLANI HAZIRLANMALIDIR.
2-)ORTA VADELİ PROJELER:
2.a-) En eski adıyla Raif Aydoğdu sokak , daha önce Farabi sokak ve halen 1629 sokak için Birgi beldesinde örneği görüldüğü gibi Aydında da yıllardır dile getirilen Veysipaşa -Köprülü ve Mesudiye mahalleleri 1629 SOKAK ÖRNEK BİR AYDIN için tanıtım ve SAĞLIKLAŞTIRMASI bir an önce projelendirilmelidir.
Bu sokak üzerinde restoresi tamamlanan NASUHPAŞA HANI , ZİNCİRLİ HAN ve GÜMRÜK ÖNÜ HANI , NASUH PAŞA HAMAMI , ile Restoresi yarım kalan CEMAL BEY HAMAMI ,hemen ele alınması gereken ve yakında pekgüzel ailesince satın alınan GÜMRÜK ÖNÜ HAMAMI ile beraber,düzenlenecek SOKAK SAĞLIKLAŞTIRMASI projesi bir bütünlük kazanacaktır.
2.b-)Aydın kent merkezinde yer alan ve bazıları Cumhuriyet Öncesi yapılardan olan ve bir kısmı kamu kurumları tarafından kullanılan bazıları ise Sivil Mimari konut yapılarından tescilli Kültür varlıklarından halen yasal mirasçıların elinde bulunan ve metruk halde bulunanlardan başlamak üzere bir program dahilinde kamulaştırılarak Turizme ve tarihe Aydının değerlerine ,kültürüne kazandırılması gerekmektedir.Bürokratik iş ve işlemlerin dağınık mirasçıları tarafından yürütülmesinin mümkün olmaması nedeniyle, Valiliğimiz koordinesinde ADÜ,Mimarlar Odası ,Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ve meslek odalarının katkısıyla “TEK ADIMDA RESTORASYON” projesi geliştirilerek ,bürokrasi işlemlerinin tek elden ve hızlı yürütülmesi sağlanmalıdır.
Bu önemli yapılardan ;
*Cumhuriyet mahallesindeki AYDIN ASKERLİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI,
*Köprülü mahallesindeki CEMAL BEY KONAĞI,
*Cumhuriyet mahallesindeki SALCIOĞLU konağı,
*Cumhuriyet Mahallesindeki OSMAN YUMUKOĞLU evi ve eski zeytinyağı fabrikası
*Veysipaşa Mahallesi EYÜP ŞAHİN KONAĞI ,
*Veysipaşa mahallesi ERKEK SANAT OKULU binası ,
*Köprülü mahallesi DERİCİOĞLU evi,
*Hasanefendi mahallesi MADRAN OTELİ ,
*Hasanefendi mahallesi ESKİ ŞEHİR KLUBÜ,
*Hasanefendi mahallesi KÖŞK KAFE,
*Hasanefendi mahallesi EMİNAĞALAR KONAĞI ,
Kent merkezinde olması ve tarihi özelliklerinin çok değerli olması ve hemen kullanma olanağının bulunması nedeniyle öncelikle ele alınmalı ve kamuya kazandırılmalıdır.
3-)KISA VADELİ PROJELER:
Aydın kent merkezinde yer alan ve gerek arsa ve binasının kamuya ait olmaları gerekse röleve ve restorasyon projelerinin mevcut olması nedeniyle hemen uygulamaya geçilebilecek önceliği ve kolaylığı bulunan projelerden önemi ve kente kazandırılması gereken öncelikleri bulunan ve yakın zamanda güçlendirilmesine başlanan “TRALLEİS ANTİK KENTİ GYMNASİUM BATI KAPISI (ÜÇGÖZLER ) RESTORASYONU bir an önce tamamlanarak, IŞIKLANDIRILMASI,” ve her yaz bu alanda gösteriler yapılması,
“TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ DEPO / AMBAR RESTORASYONUYLA AYDIN KÜLTÜRÜNÜ VE TARİHİNİ ARAŞTIRMA MERKEZİ ”
“GÜMRÜK ÖNÜ HAMAMI (ÇİFTE HAMAM) RESTORASYONU”
“( CEMAL ) BEY HAMAMI KAMULAŞTIRMA VE RESTORASYONU”
“CUMHURİYET ÖNCESİ YAPILARDAN TARİHİ ASKERLİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI BİNASININ MİLLİ VE RESMİ BAYRAMLARDA VALİLİK KUTLAMA AĞIRLAMA VE KONAKLAMA TESİSİ “ olarak kullanılmak üzere restoresi,
TRALLEİS ören yeri ve antik kent Aydının tanıtımı ve Turizminde lokomotif görevi üstlenen en önemli merkez olup , köylere giden mevcut yol iptal edilerek ,acilen Topyatağı varyantından ulaşım sağlanmalı ve mevcut askeri tesisin ören yerinden taşınarak , şehir dışında Baltaköy yakınlarında modern bir askeri kampüste hizmet vermesi sağlanarak, ARSENAL yapısı ile TRALLEİS müştereken Turizme açılmalıdır.
ERKEK SANAT OKULU BİNASININ TRALLEİS KAZI EVİ VE SERGİ SALONU OLARAK KULLANILMAK ÜZERE TAHSİSİ SAĞLANMALIDIR.MEVCUT Okul zaten ulaşım zorluğu nedeniyle elverişsiz bir bölgede antik kentin üzerinde bulunduğundan askeri tesis gibi şehir içinde hazine arazisi üzerine yapılacak yeni modern bir binaya taşınmalıdır.
Aydın da Valiliğimizin önderliği ve organizasyonu ile kamu sektörü ile Yerel yönetimlerin birlikteliği ile Merkez (Bakanlıklar ) ,Yerel (Özel idare ),AB ve GEKA fonları katkısıyla söz konusu projeler hayat geçirilebilecektir.
Bakın , yapılacağı yeri bulduğum ve önerdiğim Çakırbeyli mahallesindeki ADNAN MENDERES ANIT ve MÜZESİ 3 yıl gibi bir sürede nasıl oldu da yapıldı..?
Hala bir itirazı olan var mı..? Yeter ki isteyin..!
İşte AYDIN için altın öneriler, şehri yönetenler neredeler..?
SÖZÜN ÖZÜ :
BİR İŞE HİÇ TEŞEBBÜS ETMEYENLER, BAŞTAN YENİLMİŞLERDİR.BAŞARININ SIRLARINDAN BİRİ, GEÇİCİ BAŞARISIZLIKLARIN BİZİ YENMESİNE İZİN VERMEMEKTİR.
MEHMET ÖZÇAKIR
GSM : 0.542.7608691
PK:110 EFELER- AYDIN
