«İnsan bir suda iki kez yıkanmaz» (Heraklit)
Fizikte, matematikte belli yasalardan söz etmek mümkündür. Ancak bu fikri, insan hayatına doğru yaymak doğru değildir. Determinizm, mutlak sebepler ve mutlak sonuçlar üzerine kurgulanmış bir düşüncedir. Siyaset biliminde gerekircilik diğer bir ifadeyle mutlak neden-sonuç ilişkisi yoktur. Toplumsal olaylarda tek nedenden de söz edilemez. Sosyal bilimlerde determinizmden daha çok süreklilikten söz etmek gerekir. İkinci saniye birinci saniyenin devamıdır. Ancak birinci saniyenin de kendisi değildir. Siyasette ve sosyal bilimlerde tek taraflı bakış açısı sakat olabilir. A-B-C şeklinde artarda gelmiş olaylar için B için sadece C’nin nedenidir denemez. B aynı zamanda A’nın sonucudur. Bir yere yapılacak sanayi ve eğitim yatırımlarının sonuçları tek taraflı düşünülürse öngörülemez bir felaket ortaya çıkabilir. Siyasette yapılan yanlışı sadece günün insanları değil nesiller faturasını ödemek zorunda kalabilir. Torunun fatura ödememesi için dedenin hesabını iyi yapması gerekir. Özellikle belediyelerin kent imar planlarındaki yanlışları belki 50 yılda temizlenemez. Buradaki rant ve kast ise kasten gelecek nesillerin katli cürmüdür. «Bu ülke dedelerimizden miras kalmadı, çocuklarımızdan emanet aldık» sözünden yola çıkarak yapılan en azından emanete hıyanet suçudur.
Var Ettiğimiz Nefessiz Kentler
Siyaset biliminin laboratuvarı yoktur. Bu alanın bilimsel yasalarının olması mümkün değildir. Siyasette gözlem, analiz, anket gibi yöntemlerden söz edilebilir. Sonuç olarak genel geçer düşünceler üretilebilir. Bunlar teori veya kuram olarak adlandırılır.
Bir gazete haberine dayanarak; onu mutlak doğru kabul ederek keskin bir iddia dillendirmek bazen mümkün değildir. Yapılması gereken falan gazeteye göre böyle demektir. Siyasette görünmeyen etkiler oldukça fazladır. Sadece resmi kurumlara, yazılı kanunlara bakarak siyaseti anlamak bu nedenle mümkün değildir
Gazetelerin Bir Delil Aracı Olamayacağına Küçük Bir Örnek, Tan Gazetesinin Asparagas Haber Örneği
