Devlet hizmetlerinin daha iyi görülebilmesi için zaman zaman Aydın ilinin idari yapısında değişiklik yapılmıştır. Çok partili yaşama geçiş sürecinin başlarında Aydın’a bağlı 6 ilçe vardı. Bu ilçeler Aydın Merkez, Bozdoğan, Çine, Karacasu, Nazilli ve Söke’dir. Çok partili yaşama geçiş sürecinde nüfus açısından bu ilçelerin en büyükleri sırayla Aydın Merkez, Nazilli ve Söke olmuştur. İncelediğimiz 1946-1950 yılları arası Aydın il sınırlarının kendi içinde değiştiği bir dönemdir. Örneğin 1946 yılında Koçarlı ilçe haline getirilmiştir. İki yıl sonra ise merkeze bağlı bir bucak olan Germencik ilçe yapılmıştır. Böylece çok partili yaşama geçiş sürecinin sonunda Aydın’a bağlı ilçe sayısı sekize çıkmıştır. 1950 genel seçimlerinden sonra Demokrat Parti’nin iktidara gelmesiyle birlikte Aydın ilinin sınırları içte değişmeye devam ettiği gibi dışa doğruda değişmiştir. Örneğin Nazilli’ye bağlı Kuyucak Bucağı’nın 1953 yılında ilçe haline getirilmesiyle ilin ilçe sayısı 9’a çıkmıştır. 1957 yılında Yenipazar, 1958’de Sultanhisar ilçe yapılmıştır. İzmir’e bağlı Kuşadası, 1957 yılında Aydın’a bağlı bir ilçe haline getirilmiştir. Böylece çok partili yaşama geçiş sürecinde ve bu sürecin devamında Aydın, idari yapılanma açısından çok büyük değişimler yaşamıştır.


İdare bölünme ya da yapılanma bir ilin gelişmesinde önemli bir fonksiyondur. Örneğin Ankara’nın gelişimi başkent oluşuna bağlıdır. Bu her zaman aynı etkiyi doğurmamaktadır. Bu böyle olsaydı Koçarlı, ilçe olduktan sonra çoktan gelişip bir kent haline dönüşebilirdi. Ancak bu gerçekleşmemiştir. Koçarlı’nın ilçe haline getirilmesiyle burada yaşayan vatandaşlar, sadece tapu, nüfus vb. işlerini görmek için Aydın kent merkezine gitmekten kurtulmuşlardır.


Köylerin bucak; bucakların ilçe; ilçelerin il olmasında vatandaşların bununla ilgili talepleri oldukça etkili olabilmektedir. Bu açıdan Aydın ilinin idare yapılanmasının en çok değiştiği dönemin çok partili yaşama geçişle birlikte görülmesi insana şaşırtıcı gelmemektedir. 1946 yılı CHP İnebolu köy, Bozdoğan ilçe ve Aydın il kongrelerinde İnebolu’nun belde haline getirilmesi istenmiştir. İlgili istek CHP Genel Sekreterliği ve İçişleri Bakanlığı’na gereği yapılması için bildirilmiştir. Bu istek daha sonra yerine getirilmiştir. 03.12.1948 tarihinde yapılan Cumhuriyet Halk Partisi Aydın il kongresinde Köşk’ün ilçe; Başçayır Köyü’nün buraya bağlı bir belde haline getirilmesi istenmiştir. Daha sonra Başçayır’ın belde haline getirilmesi talebi İçişleri Bakanlığı’na yazılı olarak da iletilmiştir. Türkiye 1950 genel seçimlerine giderken Aydın milletvekilleri Başçayır köyünü ziyaret etmişler ve bu ziyaret sırasında Başçayırlılar, köylerinin belde haline getirilme talebini vekillere de iletmişlerdir. 1950 seçimlerine çok az bir süre kala dile getirilen Başçayırlıların bu talebi CHP iktidarı tarafından yerine getirilememiştir. Aynı dönemde devlet hizmetlerden daha etkin ve hızlı yararlanmak isteyen Kuyucak halkı beldelerinin ilçe haline getirilmesi için hükümetten talepte bulunmuşlardır. Demokrat Parti iktidarı döneminde Kuyucak ilçe haline getirilmiştir.


Çok partili yaşama geçiş sürecinde Aydın’da ilçe haline getirilen yerleşim yerlerinde önemli değişimler yaşanmıştır. Germencik, ilçe olmasıyla birlikte elektriğe kavuşmuştur. Yatırım, Germencik’in on yıllık gelişme durumuna göre yapılmıştır. Germencik kent merkeziyle istasyon arasında çok bir incir bahçesi vardı. Şehir buraya doğru yayılma eğilimi gösterdiği için bu bahçe kamulaştırılmıştır. Hazırlanan imar planına göre bu bölge iskana açılmıştır. Belediye kentin gelişme gösteren bu kısmı için de 50.000 liralık elektrik yatırımı yapmıştır. İstasyona kadar getirilen suyun şehre dağıtılması için yatırımlar bu süre içerisinde devam etmiştir. Germencik’in ilçe haline getirilmesiyle burada yeni ve modern mahalleler oluşturulmuştur. Belediye Başkanı Neşet Zincirci ve Kaymakam Vekili Mustafa Gönül arasındaki işbirliği ve eşgüdümün gayet iyi olduğu görülmüştür. Aynı zamanda bu kent siyasi partilerin ve bürokratların gözde mekânı haline gelmiştir. 1950 genel seçimlerine yaklaşık 1 yıl kala Ortaklar, Germencik’e bağlı bir belde haline getirilmiştir. İlgili kararname çıktıktan hemen sonra burada belediye teşkilatı kurmak için gerekli çalışmalara başlanmıştır. Buranın belde haline getirilmesi bu çevredeki kalkınma hamlelerini ateşlemiştir. Özellikle eğitim kalkınmasına büyük önem verilmiştir. Germencik kaymakamlığı öncülüğünde Moralı, Üzümlü, Uzunkum köylerine ait ortak bir okul ile buna bağlı öğretmen lojmanının açılışı yapılmıştır. Bu hizmetlere köylüler de katkı sağlamıştır. Naipli, Moralı köylerinde de okul binaları, camiler ve öğretmen lojmanlarının yakında açılacağı dönemin basınına yansıyan gelişmelerdir.


Ulaşım ve ticaret yollarının uzağında kalması nedeniyle Koçarlı’nın ilçe haline getirilmesi, gelişimine çok büyük etki yapmamıştır. Ancak bir takım olumlu gelişmelerin olduğu da yadsınamaz. Koçarlı’nın ilçe olmasıyla birlikte 3 yıl içerisinde ortaya çıkan gelişmeler şöyledir:

1-Nüfusu 1800’den 3000 bine çıkmıştır.

2–450 olan hane sayısı 600’e ulaşmıştır.

3-Arsa bedellerinin metrekare fiyatı ortalama 1 lira iken 5–6 liraya yükselmiştir.

4-Koçarlı ilçe olmadan önce 20.000 liralık bütçeye sahipken 1949’a geldiğimizde bu bütçe belediyenin sarfı nazarında 70.000 liraya çıkmıştır.

5-İlçenin elektrik sorununun halledilmesi için 300.000 liralık yatırım yapılmıştır.1950 senesinde Koçarlı’nın elektriğe kavuşması beklenmektedir.

6-Saf içme suyu kaynaklarına sahip Koçarlı’da artan nüfusa karşın su kaynaklarının daha rasyonel kullanılabilmesi için yatırımlar yapılmıştır.

7-Koçarlı’da yapılan yatırımlar sonucunda Koçarlı pamuğu, Liverpol pamuk borsasında bir nama sahip olmuştur. Pamuk Satış Kooperatifi öncülüğünde yaptırılan üç sulama tesisiyle 1500 dönüm tarlanın sulanması sağlanmıştır. Böylece pamuk üretim miktarı 1,5 kat artmıştır. Çiğitli pamuk üretimi 3,5 milyon kiloya yaklaşmıştır.

8-Koçarlı’da zeytin ve pamuk işleyen bir fabrika varken, özel şahıslarca açılan iki fabrikayla bu sayı üçe çıkmıştır.

9-Koçarlı’nın kalkınmasına olumlu katkı yapması amacıyla kentin bürokratları tarafından Koçarlı Hayırlar Derneği kurulmuştur. Bu derneğin yaptığı çalışmalar sonucunda Koçarlı’da açılacak bir ortaokul binasının temelleri atılmıştır.

10-Koçarlı, merkezi hükümetten Koçarlı-İncirliova arasındaki yolun ıslah edilmesi, Menderes üzerinde yer alan yangın gibi değişik nedenlerle sürekli yıkılan ahşap köprünün betonarme olarak yapılması ve Çakırbeyli üzerinden giden Koçarlı-Çine yolunun ıslah edilmesini istemiştir. Ulaşım sorunlarının çözülmesi kente önemli katkı sağlayacaktır.

11-Koçarlı’nın ilçe olması buradaki vatandaşlar için yeterli gelmemiştir. İlçeye bağlı Çeşme, Cincin gibi köylerin de belde haline getirilmesi istenmiştir.

Çok partili yaşama geçiş sürecinde Aydın idare yapısında çok önemli değişiklikler olmuş ve bu süreç Aydın’da devlet hizmetlerinin yürütülmesine olumlu sağlamıştır.