AA muhabirinin 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndan yaptığı derlemeye göre, Türkiye'nin coğrafi konumu ve doğal kaynakları, su ürünleri sektörü açısından önemli fırsatlar sunuyor.
Nüfusun artması ve doğal kaynakların giderek azalması nedeniyle yetiştiricilik yoluyla gerçekleştirilen su ürünleri üretiminin payı avcılığa göre giderek artıyor. Söz konusu artışta sulama ve enerji amacıyla yapılan gölet ve barajlar da etkili oluyor.
Geçen yıl gerçekleşen 1 milyon tonluk su ürünleri üretiminin yüzde 41,6'sı deniz avcılığı, yüzde 3,3'ü iç su avcılığı ve yüzde 55,1'i yetiştiricilikten oluştu. Avcılık ve yetiştiricilik dahil toplam su ürünleri üretiminin yüzde 18,8'i iç sularda gerçekleştirildi.
Verilere göre, 2022'de 514,8 bin ton olan su ürünleri yetiştiriciliği yüzde 8,1 artışla geçen yıl 556 bin tona yükseldi. İç sularda alabalık, denizlerde de çipura, levrek ve özellikle son dönemde Türk somonu üretiminde önemli artış görüldü.
Türkiye'de geçen yıl itibarıyla yıllık 536 bin ton kapasiteli 554 deniz balığı yetiştiriciliği tesisi, yıllık 277 bin ton kapasiteli 1831 iç su balıkları yetiştiriciliği tesisi olmak üzere 813 bin ton kapasiteli 2 bin 385 su ürünleri yetiştiriciliği tesisi faaliyet gösteriyor.
Yıllık 7 bin 500 ton ürün kapasiteli yetiştiricilik alanı üretime açılacak
Su kaynaklarının korunması ve yasa dışı avcılıkla mücadele kapsamında deniz ve iç sulardaki av sahalarında, karaya çıkış noktaları dahil tüm güzergah, tesis ve balık hallerinde, balık unu ve yağı fabrikalarında, perakende satış yerleri ve soğuk hava depolarında çapraz denetim yapılıyor. Bu kapsamda yılın 6 ayında 79 bin denetim gerçekleştirildi.
Yasa dışı su ürünleri avcılığının önlenmesine yönelik olarak gelecek yıl da 158 bin denetim yapılması planlanıyor. Ayrıca 200 bin metrekare terkedilmiş av aracı da su kaynaklarından temizlenecek.
Mevcut stokların korunması ve sürdürülebilir şekilde işletilmesi amacıyla iç su kaynaklarına gelecek yıl 70 milyon balık yavrusu salınacak. Ayrıca, yeni su ürünleri yetiştiricilik bölgelerinin belirlenmesine yönelik çalışmalar kapsamında tespit edilen yıllık 7 bin 500 ton ürün kapasiteli yeni alanın üretime açılması planlanıyor.
15 bin küçük ölçekli balıkçı desteklenecek
Tarımsal Üretimin Planlanması Yönetmeliği kapsamında su ürünleri stoklarının korunarak sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi amacıyla üretim planlaması sürecine girildi.
Düzenlemeye göre, başta hamsi olmak üzere avcılık yoluyla elde edilen mavi yüzgeçli orkinos, deniz patlıcanı, inci kefali, tıbbi sülük, beyaz kum midyesi ve yılan balığı, yetiştiricilik kapsamında da Türk somonu, çipura, levrek ve Akdeniz midyesi üretim planlanması kapsamına alındı.
Ayrıca, avcılık ve yetiştiricilikte üretim faaliyetleri ve yeni türlerin desteklenmesi amacıyla AR-GE çalışmalarına, su ürünleri araştırma enstitülerinin altyapılarının güçlendirilmesine ve balıkçı barınaklarına yönelik ihtiyaç analizi çalışmalarına devam edilecek.
Küçük ölçekli balıkçılık işletmelerinin ekonomik sürdürülebilirliklerinin sağlanması amacıyla gelecek yıl tarımsal destekleme bütçesi kapsamında 15 bin küçük ölçekli balıkçı desteklenecek.
