Türkiye’nin önde gelen çömlekçilik merkezlerinden Karacasu’da toprağa şekil veren zanaatkârlar, çırak sorunuyla karşı karşıya. Sektörde alttan eleman yetişmediğini belirten seramik sanatçısı Yılmaz Donduran, mesleğin zaman içinde yok olup gitmesinden endişe duyduğunu anlattı.
Yeni Kıroba’nın sorularını yanıtlayan Donduran, 1977’de dünyaya geldiğini, 10 yaşından beri bu işin içinde olduğunu ifade ederek, “Bu meslek, baba mesleğim. Okuldan çıkar buraya gelirdim. Çıraklık kalfalık derken usta oldum. Karacasu, çömlekçilikte önemli bir merkez. Testiden toprak kaplara, bardaklara kadar geniş bir yelpazede toprak ürünleri üretiyoruz. Ürünlerimiz gerek yurtiçinden gerekse de yurtdışından ilgi görüyor. Siparişlere cevap vermeye gayret ediyoruz” dedi.
TOPRAK ÜRÜNLERİ HEM SAĞLIKLI HEM NOSTALJİK
Hammadde olarak kullanılan toprağı belediyeden satın aldıklarını belirten Donduran, şunları söyledi: “Önce elemesi yapılıyor. Elendikten sonra yoğrulma süreci var. Ekmek fabrikasında unun yoğrulması gibi yoğruluyor. Daha sonra şekillendirme süreci başlıyor. Sabır ve özveri isteyen bir zanaat. Testinin önce gövdesi, sonra sapı yapılıyor. Toprak şekillendikten sonra bir süre kurumaya bırakılıyor. Daha sonra fırına veriliyoruz. Bizdeki ürünlerde kimyasal hiçbir şey yok, bütünüyle doğal ürünler kullanıyoruz. Testinin süsünü beyaz toprakla veriyoruz. Bu testiler suyu soğuk tuttuğu için geçmişte ‘gariban buzdolabı’ olarak nitelendirilirdi. Eskiden buzdolabı olmayan evlerde daha yoğun olarak kullanılırdı. Günümüzde de gerek sağlıklı gerekse de nostaljik olması nedeniyle testi ve toprak kaplar tercih ediliyor.”
ÜÇ DAKİKADA BİR TESTİ ÜRETİLİYOR
Yaşamını bu işe adadığını, sabahın erken saatlerinden akşam saatlerine kadar çalıştığını dile getiren Donduran, “Bir günde kadar ürün ürettiğim tamamen şartlara bağlı. Kafam rahat olursa, günde 80 tane testi çıkarabiliyorum. Üç dakikada bir testi üretebiliyorum. Hammadde olarak kullandığımız toprak özel bir toprak. Çömlekçilik işini Türkiye’de yapan çok var ancak Türkiye’de toprak işletme ruhsatına sahip olanlar Karacasu’daki çömlekçiler. 2004 yılında bu ruhsat verildi. Ancak pek çok zanaat dalında olduğu gibi çırak sorunu yaşanıyor. Yazın bazen gelenler oluyor. Yazın birisi geldi, bir hafta durup gitti. Gelen, öncelikle zanaatı öğrenmek yerine kaç para vereceksin diyor. Ne yazık ki, çırak yetişmiyor” ifadelerini kullandı.
Donduran, çömlekçilik zanaatını gelecek kuşaklara taşımak ve bu geleneği yaşatmak için uğraş vermeye devam edeceğini sözlerine ekledi.
