Selahattin Acar Propagandası?
Genel Seçimler 1977 yılında yapılır. Ancak ölümlerle birlikte parlamentoda beş sandalye boşalır. CHP Muğla Vekili Hasan Fehmi İlter, AP Aydın Vekili Adnan Menderes’in oğlu Mutlu Menderes’in ani ölümleri buna örnektir. Boşalan sandalyeler için seçim yapılması zorunludur. Seçimler 1979 yılının Ekim ayında yapılır. Senato’nun da 1/3’ünün yenilenmesi gerekmektedir. Her iki seçim için aynı gün iki sandık konur. Seçim sonrası AP 50 senatörlüğün 33 tanesini, 5 vekilliğin 5’ini de alır. Bunun üzerine Ecevit, “Bu millet bana olan güvenini geri çekmiştir” diyerek hükümetten istifa eder21 1979 araseçim sonuçları hükümet değişikliğine yol açması açısından önemlidir. Propaganda tekniği ile propaganda araçları birbirinden farklı anlam içerir. TV, internet, sinema, basın, radyo vb. unsurlar propaganda araçlarıdır. Propaganda tekniği daha çok yöntem meselesidir. Propaganda araçlarını etkili kullanmak da bir propaganda tekniğidir. 1979 Araseçimlerinde ilkokul mezunu bir kişinin hiçbir medya (propaganda) aracı kullanmadan kendine özgü propaganda tekniğiyle AP içinden ön seçimlerle sıyrılıp aday olması ve milletvekili olarak büyük bir oyla seçilmesi üzerinde durulması gerekmektedir. Bu milletvekili adayı Selahattin Acar’dır. Kendisi Aydın’dan adaylığını koyar. Selahattin Acar’ın aday adaylığı ve adaylığı süresince yaptıkları basında yer alır. Ancak nüfusunun büyük çoğunluğunun köylerde yaşadığı ve okuma-yazma oranlarının düşük olduğu bir ilde bu kişinin vekil seçilmiş olması propaganda araçlarının tamamını etkili kullanmasıyla açıklanamaz. Acar, 1979’da köy köy dolaşarak yüz yüze etkili propaganda teknikleri kullanarak vekil olur. Selahattin Acar’ın oğlu Mustafa Acar, AP’de önseçim olmasaydı babasının vekil seçilmesinin mümkün olmayacağını söylemektedir. Ona göre parti il başkanı dururken babasının listeye konması mümkün değildir.22 Nitekim dönemin AP Aydın İl Başkanı Deniz Atay bu hususta kendisine fazla güvendiği kendi ifadelerinden anlaşılmaktadır. Atay’ın anlatımına göre o, aday olmak için Demirel’den izin ister. Demirel, kendisine “istersen seni kontenjan adayı olarak hemen ilan edelim” der. Atay, “Parti içinde dedikodu istemem. AP’nin önseçim geleneğini bozmak istemem.” şeklinde cevap verir. Atay, sadece AP Aydın il başkanı değil referansları güçlü bir kimsedir. Kendisi mühendistir ve varlıklı bir ailenin üyesidir. Baba M. Sadık Atay aynı zamanda İstiklal Savaşı’nda yararlılık gösterir. Kendisine verilen İstiklal Madalyası’nı “Ben madalya için savaşmadım” diyerek reddeder. 1970’lerde Aydın ve çevresinde yaşayanların pek çoğu bu durumu bilmektedir.23 Dönemin AP Aydın İl Yönetim Kurulu, Atay’ı destekler. Sadece il yönetim kurulu değil AP’nin ağır toplarından İsmet Sezgin de Atay’ın arkasındadır.24 Atay’ın Mutlu Menderes ve Aydın Menderes’le iyi ilişkileri vardır. Bunlar seçimi etkileyecek unsurlardır. Menderes ailesinin Aydın halkında bir kıymeti söz konusudur. Buna rağmen Atay, işi şansa bırakmadığını ön seçim sürecinde çok çalıştığını söyler ve şunları ilave eder: “Ben sokaklarda gezmeyi severdim. Babam sekiz yaşımda vefat etmişti. Aile sorumluluğunu erken üstlenmiştim. Bu nedenle girişkendim. 1979’daki araseçimde adaylığım döneminde Aydın’da gitmediğim köy neredeyse kalmamıştı.” Sadık Atay, milletvekili adayı olmak için AP il başkanlığı görevinden istifa eder. Önseçimler öncesi Atay en güçlü adaydır. O, kendisinin il başkanlığı görevinden dolayı partinin tüm Aydın delegelerini tanıdığını söyler. AP’nin milletvekili adayı bu delegelerin vereceği oylarla belirlenecektir. Önseçimlerde Aydın ili üç bölgeye ayrılır. Bu üç bölge Nazilli, Aydın Merkez, Söke’dir. Atay, Aydın Merkez’in, İsmet Bakan Söke’nin, Selahattin Acar ise Nazilli’nin adayı olarak ön plana çıkar. Atay’ın memleketi Aydın Merkez, Acar’ın Nazilli, Bakan’ın ise Söke’dir. Adaylar kendi memleketlerinde ikamet etmektedir. Acar, önseçimde Aydın Merkez’de Atay’dan daha fazla oy alır. En fazla delege sayısı Aydın Merkez’dedir. Acar ise bir gazeteye verdiği demeçte “En büyük rakibim İsmet Bakan” şeklinde konuşur.25 Aday adayı Bakan’ı AP Genel Sekreteri ve Eski Ulaştırma Bakanı Aydınlı Nahit Menteşe desteklemektedir.26 Önseçimler için AP’li Aydınlı senatörler ve vekiller İskender Cenap Ege, Metin Taş, Behiç Tozkoparan Aydın’a gelir. Sökeli İsmet Bakan lehinde kulis yaparlar.27 Bütün bunlardan dolayı başlangıçta pek seçilme imkânı bulunmayan Acar’ın hâkim gözetiminde yapılan önseçimden sıyrılması ve ardından %59 oyla milletvekili seçilmesi propaganda tekniği ile açıklanabilir. Mehmet Aydınoğlu, Acar’ın böylesine bir oyla seçilmesinin o gün pek çok kişiyi şaşırttığını ifade etmektedir.28 Aradan geçen 40 yıla rağmen ve Selahattin Acar’ın sadece 11 ay vekillik yapmasına ve 12 Eylül’den kısa bir süre sonra vefat etmesine rağmen, sözlü tarihçalışması yaptığımız İsmet Sezgin, Nahit Menteşe, Esat Kıratlıoğlu tarafında ismi anında hatırlanmıştır. O günkü AP il yönetiminde görev almış Nizamettin Sarıbaş, Mehmet Aydınoğlu gibi kişiler tarafından da onun hatıratı daha dünmüş gibi anlatıldı. Nazilli’nin köylerinde yapılan alan çalışmasında ise yaşı 65’in üzerinde bulunan herkes geçmiş dönemden pek vekil ismi söyleyemediği halde Acar’ın ismini ve yaptıklarını hatırladılar. Hatta Selahattin Acar’ın oğlu Mustafa Acar 2014 Yerel Seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi’nden (AKP) Nazilli Belediyesi başkan adayı olur. 27 bin oy alır. Bu yaklaşık %30’luk oydur. Mustafa Acar babasının kendisine bıraktığı ismin bunda etkisi olduğunu söyler.29 Kendisi için yaptırdığı seçim şarkısında da babasına sıklıkla gönderme yapar.30 Hatta pek çok rakip aday Mustafa Acar’ın babası Selahattin Acar’ın adını kampanyalarında minnetle anar.31 Mustafa Acar’ın rakibi olarak MHP’den Belediye Başkanı seçilen Haluk Ilıcak döneminde ise Selahattin Acar’ın adı Nazilli’de belediyece yapılan nikâh ve düğün salonuna verilir. 32
Kaynakça
24 Nizamettin Sarıbaş,1945/Aydın İnşaat Yüksek Mühendisi/ AP Aydın-Çine İlçe Yönetim
Kurulu Üyesi/Adalet Partisi Aydın Eski İl Başkanı/ DP Eski Genel Sekreteri. Görüşme
Tarihi ve Yeri: 13.03.2016- Aydın Merkez, Efeler Kendi ofisinde.
25 Ekspres (Gazete), 18 Ağustos 1979.
26 Nizamettin Sarıbaş, Görüşme Tarihi ve Yeri: 13.03.2016- Aydın merkez, Efeler Kendi
ofisinde.
27 Hürriyet, 3 Eylül 1979.
28 Mehmet Aydınoğlu, 1947/Aydın AP Eski Aydın Gençlik Kolları üyesi- Aydın Merkez İlçe
İdare Kurulu Üyesi- Aydın İl Yönetim Kurulu Üyesi – İl Başkan Yardımcısı- Görüşme Tarihi
ve Yeri: 28.02.2016- Aydın Büyükşehir Belediyesi Turistik Park’ta.
29 Mustafa Acar. Görüşme Tarihi ve Yeri: 15.10.2016-Aydın Nazilli kendi dükkânında.
30 https://www.youtube.com/watch?v=2otDtdQnCYY Erişim Tarihi: 22.11.2016.