Son çeyrek yüzyılda zeytin ve zeytinyağında İspanya ve İtalya'nın bariz bir üstünlüğü mevcuttur.
Bu dönemde toplam zeytin ve zeytinyağı ihracatında ortalama olarak İspanya 4,7 milyar dolar ile ilk sırada yer alırken onu 1,83 milyar dolar ile İtalya, 1,3 milyar dolar ile Yunanistan, 867,4 milyon dolar ile Portekiz ve 822,9 milyon dolar ile Tunus ve 378,2 milyon dolar ile Türkiye izlemektedir.
İtalya dünya zeytin ve zeytinyağı ithalatının %18,3'ünü tek başına gerçekleştirirken ABD %17,9'unu İspanya ise %7'sini gerçekleştirmiştir. Küresel zeytin ve zeytinyağı ithalatında ilk beş sırada yer alan ülkeler toplam ithalatın yaklaşık %54,3'ünü gerçek-leştirmektedir.
Yine İspanya dünya zeytin ve zeytinyağı ihracatının %42'sini tek başına gerçekleştirirken İtalya %16,3'ünü Yunanistan ise %11,6'sını gerçekleştirmiştir.
Türkiye ise küresel zeytin ve zeytinyağı ihracatının yaklaşık %3,4'ünü yapmaktadır. Küresel zeytin ve zeytinyağı ihracatında ilk beş sırada yer alan ülkeler toplam ithalatın yaklaşık %84,9'unu gerçekleştirmek-tedir.
Toplam zeytin ve zeytinyağı ithalatında İtalya 2,1 milyar dolar ile ilk sırada yer alırken onu 2,04 milyar dolar ile ABD, 797,5 milyon dolar ile İspanya, 737,7 milyon dolar ile Fransa ve 538,6 milyon dolar ile Brezilya ve 514,8 milyon dolar ile Almanya izlemektedir.
Üretimde zeytinde 3. zeytinyağında 5. sırada yer alan Türkiye'nin ihracatta üst sıralarda yer alsa da küresel ticaretten yeterince pay alamadığı görülmektedir. İhracatçılarımızın küresel talepte süt sıralarda yer alan ülkelerin pazarlarında daha kat edeceği çok mesafe olduğu açıkça görülmektedir.
Kaynak: TİM-Tarım Orman Bakanlığı
2023 yılında Ortalamanın altında kalan hasat ve mevcut pazar kıtlığının bir sonucu olarak zeytinyağı fiyatlarının yeni yılda da zamlanması sürpriz olmayacak. Avrupa Komisyonu'nun kısa vadeli tarımsal görünüm raporuna göre bu koşulların, Avru-pa'daki zeytinyağı tüketimini de önemli ölçüde etkilemesi bekle-niyor.Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi olan Avrupa'da artan zeytinyağı fiyatları, ihracatı da olumsuz etkilemiş durumda. Rapora göre ihracat, Nisan-Haziran 2023 arasında bir önceki yıla göre %40 düşerken, yurtdışı sevkiyatları ise Ekim 2022 ile Haziran 2023 arasında %23 oranında azalış gösterdi.