Cihanoğulları (veya Cihanoğlu ailesi) Osmanlı Devleti'nde merkezi yönetimin zayıflayarak bölgesel derebeyliklerin ön plana çıktığı 18. yüzyıl da Aydın çevresinde hakimiyet kurmuş iki aileden biridir. Cihanoğulları'nın hakimiyeti Aydın merkeze 22 km uzaklıktaki Koçarlı’da hüküm sürmüştür.
Aile içi rivayetlere göre, Kanuni Sultan Süleyman 1522 yılında Rodos ve İstanköy adalarını almak için ordusuyla Koçarlı'dan geçerken, Mersinbelen, Yağcıdere veDereköy dolaylarında konaklamış. O sırada 250 kişilik bir Türk aşireti de bu bölgede bulunmaktaymış.
Aşiret Reisi Mehmet Bey, Kanuni'nin ordusuna katılarak, Rodos seferinde bulunacağını padişaha arzetmiş. Tam bu sırada Mehmet Bey'in çadırında bir çocuk dünyaya gelmiş. Padişah bu haberin kendilerine uğur getireceği düşüncesiyle çocuğun adını "Cihan" koymuş. Ve çoçuğa Beşparmak Dağlarından başlamak üzere Çine Çayı ve Sarıçay arasında kalan ve Büyük Menderes Nehri 'ne kadar olan araziyi bağışlamış
ADINI KANUNİ SULTAN SÜLEYMANDAN ALAN YÖRÜK AŞİRETİNİN YAPTIRDIĞI CİHANOĞLU CAMİLERİ
Cihanoğulları bu şekilde kök salmış ve 18. yüzyılda güçlerinin doruğuna ulaşmışlardır. 16. yüzyılda Koçarlı yakınındaki Cincin köyünde inşa ettirilen kale, 1753'de Koçarlı Dedeköy'de Cihanoğlu Hacı Mehmet tarafından yaptırılan Dedeköy Cihanoğlu Camii,
DEDEKÖY CİHANOĞLU CAMİ
1756 tarihli ve Cihanoğlu Müderris Abdülaziz Efendi tarafından yaptırılan Aydın Cihanoğlu Camii ve medresesi ve Koçarlı Cihazade Mustafa Camii,
KOÇARLI MERKEZ CİHANZADE MUSTAFA CAMİ 1763-1764 yıllarında Cihanoğlu İbrahim Ağa tarafından Koçarlı'da caminin ve aile konağının yanı başında inşa ettirilen gözetleme ve savunma amaçlı Cihanoğlu Kulesi de bu gücün simgeleri olmuştur.
Aydın, Efeler ilçesi Veysipaşa Mahallesi’nde bulunan Müderris Cihanoğlu Abdülaziz tarafından 1756 yılında yaptırılmıştır. Moloz taş ve tuğla karışımı kare planlı cami , 18. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı mimarisine egemen olan barok üslubunda yapılmıştır.
Bu özellikler sütunlarda, kabartma motiflerinde ve mimarisinde tümüyle yansımıştır.
Son cemaat yeri dört yuvarlak sütun üzerine oturtulan üç kubbe ile örtülüdür. Giriş kapısının etrafı mermer sövelerle sınırlandırılmıştır. Bu kapının üzerinde h.1170 (1756) tarihli yapım kitabesinde ;
“Her kim bu camiyi kılmış, binası müstedam olsun İlâhi ruzu mahşerde şefi-i Mustafa olsun. Sahibül hayrat velhasenat el hac Abdülaziz Efendi 1170. “ yazılıdır.
AYDIN EFELER CİHANOĞLU CAMİSİ 1922
AYDIN EFELER KÖPRÜLÜ MAHALLESİNDEKİ CİHANOĞLU CAMİSİ
İçerisi barok üslupta madalyon ve çiçek motifleri ile bezenmiştir. Bunların arasında hayvansal motiflere de rastlanır. Yüksek bir kaide üzerine oturtulan caminin altı çarşı olarak kullanılmıştır. Yanında bulunan medresesi 1954 yılında onarılmış ve Vakıflar Öğrenci Yurdu haline getirilmiştir. Mihrap duvarının önünde kare planlı kubbeli Cihanoğlu’nun türbesi yer almaktadır. Şadırvanı en az cami kadar görkemlidir.
I.Dünya Savaşı sırasında depo olarak kullanılmış, Yunan işgali sırasında zarar görmüş, 1950 ve 1967 yıllarında onarılmıştır.
Veysipaşa ailesinden Cihanoğlu Ailesine gelin giderek , Cihanoğlu camisini yaptıran Abdülaziz efendinin torunu , Murat bey ile evlenen Vesile Cihanoğlu Koçarlı’da kule evde yaşamını sürdürürken , 4,5 yıl önce , 2015 yılı Ocak ayında hayata veda etti.
SÖZÜN ÖZÜ :
MUM OLMAK KOLAY DEĞİLDİR, IŞIK SAÇMAK İÇİN ÖNCE YANMAK GEREK-Mevlana
MEHMET ÖZÇAKIR
mehmetozcakir@hotmail.com
GSM . 0.505.8077828
P.K:110 EFELER - AYDIN