[09:19, 13.12.2024] BAŞKAR OFSET Yeni Kıroba: Türkiye’de dekara zeytin verimi 1995-2002 yılları arasında 95 ile 325 kg/da arasında değişirken 2008 yılı sonrasında 180 ile 225 kg/da seviyesindedir. Bu durum periyodisite şiddetinin kırıldığını, 4 yıllık ortalama verimin ise bir miktar arttığını göstermektedir.
TÜİK verilerine göre; Türkiye’de 2023 yılında toplam 9 milyon dekar zeytinlik alan kaydedilmiştir. 2023 yılı için toplam zeytinlik alanların %73,6’sı yağlık zeytin ve %26,4’ü sofralık zeytin alanlarıdır. 2019- 2022 yıllarında dane zeytin alanında %2,7 artış görülmüştür.
Zeytinlik alanlardaki artışı yağlık/sofralık olarak incelediğimizde yağlık zeytin alanlarında %2 ve sofralık zeytin alanlarında ise %3 artış olduğu görülmektedir.
Buna mukabil Türkiye sofralık zeytin üretiminde dünyada üçüncü sırada, tüketimde ise dördüncü sırada yer almakta ve yaklaşık olarak kişi başına bir yılda dört kilogram sofralık zeytin tüketmektedir. Dünya sofralık zeytin tüketiminde Türkiye’nin payı %10,5’dir.
Türkiye’de 2023 yılında yaklaşık olarak 202 milyon adet zeytin ağacı bulunmaktadır. Toplam zeytin ağaç sayısının 168 milyon adedi meyve veren (%83) ve 34 milyon adedi ise meyve vermeyen (%17) zeytin ağacıdır.
2019-2023 yılları arasında meyve veren zeytin ağacı sayısı %8,8 ve meyve vermeyen ağaç sayısı % 22,1 artmıştır. 2019-2023 yılları arasında meyve veren sofralık zeytin ağacı sayısında %8,9 ve meyve veren yağlık zeytin ağacı sayısında %8,7 artış görülmüştür.
Türkiye’de sofralık zeytin daha çok yeşil ve siyah olarak değerlendirilmektedir. Salamura, konserve, dondurulmuş veya geçici konserve edilmiş şekillerde işlenmektedir. Tüketimi ve dış ticareti yoğun olarak salamura şeklindedir. Sofralık zeytin üretimi ortalama 360-450 bin ton aralığında dalgalanma göstermektedir. 2022/2023 üretim sezonunda ortalamanın üzerinde 605 bin ton işlenmiş sofralık zeytin üretimi gerçekleşmiştir.
Zeytin ağacında periyodisiteden dolayı zeytin üretimi yıllara göre dalgalanmalar gösterse de, dane zeytin üretimi zeytin alanlarındaki artışa paralel olarak artış eğilimindedir. 2023 yılında 1,5 milyon ton rekolte gerçekleşmiştir. 2023 zeytin rekoltesinin 1 milyon tonu yağlık (%68) ve 490 bin tonu sofralık (%32) zeytindir TÜİK Bitkisel üretim 1. Tahminine göre 2024 yılında dane zeytin üretimi 2.900 bin ton olarak açıklandı.