Keşifler ve Endüstri Çağında Siyaset Duayenlerinin Medya Kullanımı

Abone Ol

(MEDYA VE SİYASET)

İlkçağ ’da Batlamyus başlangıç meridyeninin yerini net tespit edemediği için yaptığı haritalar hatalarla doludur. Batlamyus’un haritası sadece Afrika, Asya ve Avrupa kıtalarını gösterir. Ancak dünyanın şeklini temel alarak enlem-boylam bilgisini haritasında işlemesi ilginçtir. Bu harita Yeni Çağa doğru Avrupa’da yayımlanır. Harita, kâşifleri cesaretlendirir. Kristof Kolomb Hindistan’a ulaşma ümidiyle sürekli batıya giderek Amerika’ya ulaşır. Aynı dönemde Piri Reis’in Dünya haritası 1513’te yayımlar. Bu haritada Amerika ile Afrika arasındaki uzaklık nerdeyse günümüzdeki ölçümle aynıdır. Sadece yarım mil hata vardır. Piri Reis’in idamı onu gözden düşürür. Çalışması ise 250 yıl kadar Osmanlı’da medyada yer almaz. Yine 17. ve 18. Yüzyılı içine alan 200 yıl boyunca Osmanlı’da bir çalışma yapılmaz(Tarkan, 2010: 11-14). Bireysel çabalar medya tarafından desteklenmezse ve pek faydaya dönüşmediği söylenebilir.

Endüstri Çağı 19. Yüzyılın ilk çeyreğinde başlar. Bu dönemin en önemli medyası telgraftır. İlerleyen süreçte Abdülmecit Osmanlı padişahı olur. 1855’te Kırım Savaşı sırasında Avrupa’yla yakınlaşılması sonucu oradan Osmanlı’ya lojistik destek sağlanır. Osmanlı’da dönemin en önemli medyası telgraf hatları döşenir. Telgraf hatlarının Osmanlı adına istihbarat alma, lojistik destek sağlama gibi işlerde önemli faydası dokunur. Kırım Savaşı sırasında Osmanlıların Rus Çarlığı karşısında mutlak yenilgisini önleyen nedenlerden birisi budur.

1918 Mondros Ateşkes Antlaşması’nda İtilaf Devletlerince Osmanlı’ya telgraf hatlarının kendilerine bırakılması hususunda baskı yapılması bu medya aracının ne denli önemli olduğunu bize gösterir. Osmanlı buna boyun eğer. Bir siyaset duayeni olan Mustafa Kemal Atatürk de telgraf hatlarının Milli Müdafaa Cemiyetlerinin kontrolünde kalması için Mondros’a rağmen büyük çaba harcar. Milli Mücadele’nin bir ilanı niteliğindeki Amasya Genelgesinden Anadolu çok hızlı bir biçimde telgrafla haberdar edilir (Atatürk, 2007: 22). TBMM’nin açılması arifesinde, 21.04.1920 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk TBMM’nin açılmasıyla ilgili neler yapılacağına dair bir genelge yayımlar. Bu genelge TBMM’nin açılmasıyla ilgili hangi propaganda yöntemleri veya türlerinin kullanılacağına dair önemli ipuçları verir (Atatürk, 207: 293-294). Ancak İki günde ülke genelinde hem Meclis’in açılacağının duyurulması ve bununla ilgili çalışmaların hazırlanması ve bu hazırlıkların tamamlanması hayrete düşürecek vaziyettedir. Bunda telgrafın kullanılması etkili olur.