ERKEN DÖNEM KAPİTALİZM

Abone Ol

Modern çağları, Haçlı Seferlerine kadar götürebiliriz(1100-1200). Haçlı seferlerinden sonra ticaret canlandı (Özellikle Akdeniz ticareti). Burjuva sınıfı ortaya çıktı. Tüm devrimlerde olduğu gibi burjuvazinin itici gücüyle modern çağlar başladı. Bu aynı zamanda kapitalizm’ in erken dönemidir. Üreticiler, lonca sisteminden çıktı. Bağımsız, kendi adlarına çalışma durumunda geçtiler. Tüccar adına mal üretmeye başladılar. Kendi ürettiğini kendi satan esnaf modelinin ortadan kalktığı görüldü. Bir ayakkabının her şeyini kendi yapan usta formatından çıkıldı. Bir imalathanede ayakkabı tabanını yapan kişi ayrı; bağcığını yapan ayrı kişiydi. İşbölümü üretimi artırdı. Ticaretle zenginleşen bir sınıfın talepleri İtalya’da Rönesans’ı doğurdu. Modernizm ve aydınlanmada akıl önemlidir. Bilgi hayatidir. Burada asıl olan insanın doğayı kontrol etmek istemesidir. Burada tam paradoks vardır. Doğayı kontrol etmeye çalışan bir insanın eninde sonunda insanı da kontrol etmeye çalışacağı aşikârdır. İnsan da doğanın bir parçası değil midir? Bu nedenle Modernizm tam bir felaketle sonuçlandı. İnsanlığı koskoca bir demir kafese hapsetti. Hiroşima tecrübesi, nükleer tehdit, iki dünya savaşı bu felaketin derinliğini gösteren örneklerdir. Yaparken ya da yeniden oluştururken bir yandan modernizm yıkmaktadır. Göthe’nin Faust karakteri gibi gelişme adına yıkıma yol açmaktadır. Sanayi devrimiyle birlikte modern çağın feodal beyleri sanayi baronları oldu. İşçi sınıfı ortaya çıktı. Düşük ücret ve uzun çalışma süreleri nedeniyle grevler-boykotlar görüldü. Ustalık öldü. Çok farklı alanlarda yetenekleri olan kişilerin yetenekleri kayboldu.

İşçi ayaklanmaları üzerine uzun çalışma süreleri düşüldü. Ücretlerde iyileşmeye gidildi. Ancak surplus farkı gittikçe açıldı. Bunda makineleşme de etkilidir. Patronlar, makineleri işçi rahat etsin diye değil üretim artsın diye kor. 8 saat çalışan bir işçi elektronik kartlarla denetlenir. Kimi fabrikaların günümüzde tuvaletlerinde kart okuyucular vardır. Tuvaletini dahi belli sürede yapmak zorundasındır. Tuvalet olayından özellikle bayanlar rahatsız olur. Biyolojik nedenlerle yaşadıklarını ustabaşına anlatıp izin almak zorunda mıdırlar? Modernizmde sömürü yayılmıştır. Ülke içinde sınıflar arasında sömürü olduğu gibi ülkeler arasında da işgaller yayılmıştır.

Hızlı ve çok üretim yaptı. Birim fiyatta maliyeti düşürdü. Dünyadaki tüm araba fabrikalarının toplamından daha çok araba sattı. Pek çok firma ve şirket battı. Ford, bu açıdan yıkıma yol açmıştı. Ford işçiye biraz daha fazla ücret verilmesini tavsiye etti. Yoksa ürettiğimizi kim alacak dedi. Üretim fazlaydı, piyasa doymuştu. Alacak insan yoktu. İşçiler zaten alamazdı. Bu yüzden 1929’da daha önce görülmeyen bir duraklama ve ekonomik kriz yaşandı. 2. Dünya savaşına doğru bir gidiş oldu.