Yaşadığımız son 3 yıl Türk çiftçisinin en fazla sıkıntı çektiği dönem olarak kayıtlara geçti.Tartışmalı TÜİK enflasyonuna göre dahi ,girdi fiyatları en yüksek oran ve rakamları gördü.
Buna rağmen üreticinin maliyetleri dikkate alınırmış gibi yapıldı,alınmadı.
“Diğer yandan, destek bütçesinin Tarım Kanunu’nda belirtildiği gibi Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’nın en az yüzde 1 oranında olması gerekirken, bu rakam Orta Vadeli Planda açıklanan GSYH tahminine göre, yüzde 0,25 düzeyinde kaldı.
· 2023 yılı için açıklanan destek kalemlerine baktığımızda; gübre desteğinde artış olmazken, mazot desteğinde ve (yem bitkileri dışında) tüm ürünlerde artış oldu.
· Arpa, buğday, çavdar, yulaf ve tritikale ürünlerinde mazot desteği 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 37,33 oranında artarak 103 liraya yükseldi.
· Diğer ürünlerdeki mazot desteği artış oranı yüzde 35,5 ile 38,71 arasında değişiyor.
· Havza bazlı fark ödemesinde buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, pamuk ve ayçiçeğinde artış yaşandı.
· 2023 yılında buğday primi yüzde 900 artarak 10 kuruştan 1 liraya yükseldi.
Buna karşılık yanlış uygulama ve TMO hububat alımlarının kaostan ileri gidememesi açıklanan 9 TL buğday fiyatının üretic ielinden 4,5-5 ,5 TL aralığında tüccar geçmesini sağladı.Bu fiyattan alan tüccar TMO’ya el değirmeden 9 TL’ye sattı.
· Arpa, çavdar, yulaf, tritikalede primler yüzde 400 artışla 10 kuruştan 50 kuruşa, ayçiçeğinde yüzde 100 artışla 50 kuruştan 1 liraya, pamukta yüzde 45,4 artışla 1 lira 10 kuruştan 1 lira 60 kuruşa, kanolada ise yüzde 25 artışla 80 kuruştan 1 liraya yükseldi.
· Ayçiçeği prim desteği yaşanan kuraklık nedeniyle Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli’nde 1 liradan, 1 lira 50 kuruşa artırıldı.
· Ancak bazı ürünlerde uzun yıllardır artırılmayan desteklerin bu yıl da değişmediğini görüyoruz.
· 15 yıldır çeltik primi 10 kuruş, 8 yıldır aspir primi 55 kuruş, soya primi 60 kuruş, zeytinyağı primi 80 kuruş, 7 yıldır dane mısır primi 3 kuruş, 5 yıldır dane zeytin primi 15 kuruş, fındıkta alan bazlı destek ise 10 yıldır dekara 170 lira olarak ödeniyor.”
·Yine 2023 yılında yağlık ayçiçeği su kısıtı olan bölgelerde sertifikalı tohum kullanımı destek kapsamına alındı.
2023 yılı prim desteklerinde 18 ürünün 8’inde artış oldu.