İhracat, pazarlama kanallarının son halkası ve en önemli süreci. Çünkü ihracat ülke ekonomik varlığının ülke dışında değerlendirilmesi; cari açığın çözümü ve ülkenin uluslararası ekonomik platformlarda itibarının tescillendiği alandır.
Ülke genel ihracatının yaklaşık olarak % 18’ini tarımsal ürünler ve gıda ihracatı gerçekleştirmektedir.
Tarımsal ihracat içerisinde meyve ve sebze önemli yer tutmaktadır. Yetiştirildiği coğrafi alan itibar ile meyve ve sebze Akdeniz ve Ege Bölgelerinden en yüksek oranda ihraç edilirken, meyvede Ege Bölgesinin lider ürünleri kuru üzüm ve kuru incirdir.
Kuru incir ihracatında dünya lideri olmamıza rağmen birim fiyatta 7. Sırada yer almaktayız. Türk kuru inciri 6 -3,8 dolardan ihraç edilebilirken Afganistan gibi oldukça geri kalmış bir ülke incirini ortalama olarak 7,73 dolardan dünya piyasalarına sürebilmektedir. Lider olduğumuz bir sektörde piyasa yapıcı rolümüzün figüran düzeyinde olduğu ortadadır. Bunda en büyük etkenlerden ilki ihracatçılarımızın kendi aralarındaki rekabetin fiyat kırarak gerçekleşmesidir.
Geçtiğimiz Çarşamba günü Aydın Ticaret Borsasında 2022-2023 kuru incir sezonunun değerlendirildiği sektör toplantısı ve ilk kuru incir alımı gerçekleştirildi. Sorunların yanı sıra sezonla ilgili bilgiler ilgililere aktarıldı.
2022-2023 sezonunda 120 ayrı ülkeye 240 milyon dolar değerinde 67 bin ton kuru incir ihracatı gerçekleştirildi. Bu miktar ve getirinin merkezleri Aydın ve İzmir illeri. İzmir’de Tire, Ödemiş, Bayındır, Beydağ ve Selçuk incir üreten ilçeler olarak karşımıza çıkarken Aydın ili incir ile %65 lik oranla özdeşleşmiş ilimizdir.
Aydın ili 37 935 hektar alanda incir üretmektedir. Bunun 11 290 hektarı organik üretimdir. Bu alanlarda 7 milyon incir ağacı mevcuttur. Ortalama olarak 222 bin ton yaş,69 bin ton da kuru incir üretilmektedir.
Aydın ilinde 168 incir deposu 163 incir işletmesi mevcuttur.2022 yılında Aydın’dan 49 bin ton kuru incir ihraç edilirken 2023 yılı dahil olmak üzere tüm sezon boyu bu miktar 70 bin174 tonu yaklaşmıştır.
Tüm olumsuz hava şartlarına rağmen Aydın’sa ince rekoltesi% 6 artmıştır. İzmir ili 22 bin ton kuru incir üretirken Aydın üretimi 69 bin ton olarak gerçekleşmiştir.
Ege Bölgesi kuru incir üreticisini tedirgin eden diğer bir konu ise Suriye’den yurda değişik yollardan sokulan,
Hatay ve Gaziantep inciri olarak adlandırılan, yaklaşık 10-12 bin ton kalitesiz kuru incirin işletmelerde hidrojen peroksit ile beyazlatılarak piyasalara ve ihracat sürüleceği hakkındaki dedikodulardır. Eğer gerçekse denetlemelerle en kısa sürede engellenmelidir.
Kuru incir sezonunun açıldığı şu günler sıkıntıları ile beraber gelmekte.25 Ağustos itibari ile hükümetin açıkladığı %25 politika faizi ihracatı doğrudan etkileyeceği gibi iç piyasalarda başta kuru incir olmak üzere ihracata ayrılmış olan sebze ve meyvenin iç piyasa birim fiyatını da düşürecektir.
Şu anda kredilenme yolu ile finansman sıkıntısı çeken ihracatçımıza politika faizinin getirdiği kur düşüşü de eklenince ihracatçımızın zor durumda kalacağı ortadadır.
TARİŞ İncir Birliği tarafından ilk fiyat 1 Eylül 2023 tarihinde,51-54 kalibre incir –ortalama fiyat kabul edilir-92 TL olarak açıklandı. Gene TARİŞ İncir Birliği 14 Eylül tarihinde, hava şartları nedeniyle incir kalitesindeki olumsuz etkiler,kuru incire artan talep ve döviz kurundaki artış nedeniyle 51-54 kalibre incir fiyatını 120 TL olarak açıkladı.
Kuru incirin üreticiye maliyet 94 TL’dir. Üretici % 30 Kâr haddiyle beraber 51-54 kalibre kuru incir fiyatının 120 TL üzerinde olması sürpriz olmayacaktır.