Dökme zeytinyağında ihracat yasağının sürmesi hem fiyatların düşmesine hem de piyasada durgunluğa yol açtı.
Yeni Kıroba’nın konuya ilişkin sorularını yanıtlayan Aydın Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, “Dökme zeytinyağı ihracatı halen yasak. Ambalajlı yağ ihraç ediliyor. Özellikle geçtiğimiz 2 yılda dünyanın en büyük zeytinyağı üreticilerinden İspanya ve İtalya’daki rekolte kayıplarından dolayı Türkiye’de de özellikle, 2022 yılında ciddi bir üretim artışı olması, bizim üreticimizin lehine bir durum yarattı. Biz de bu vasıtayla dünya pazarlarında gerek dökme gerekse de ambalajlı zeytinyağı ihracatında yer aldık. Hem yeni pazarlar kazandık hem de mevcut üreticilerimizin tedarikini yapabildik. Tabii ondan sonra bu 2 yıl içinde, benim bildiğim 3 defa Ticaret ve Tarım bakanlıkları dökme yağ ihracatına yasak getirdi. Bunun sebebini bakanlıklara sorduğumuzda, zeytinyağı fiyatlarının yükselmesi ve dolayısıyla tüketicinin bundan olumsuz etkilenmesi addedildi” dedi.
“43 İLDE AYDIN ZEYTİNYAĞINI TANITTIK”
Aydın Ticaret Borsası olarak zeytinyağının tanıtımı ve yaygınlaştırılması için yoğun çaba harcadıklarının altını çizen Çondur, şöyle devam etti: “Şu ana kadar 43 vilayette zeytinyağı tadım günleri gerçekleştirdik. Tüketimin artması ve gerçek zeytinyağını öğretmek için bunu yaptık. Buna rağmen ülkemizde kişi başına tüketim 2 litreyi geçemedi, bu rakam Yunanistan’da 17 litre. Pandemi döneminde dünyada ayçiçeği yağı krizi varken, zeytinyağı fiyatları Ayçiçek yağının biraz altındaydı ama ona rağmen tüketim miktarı artmadı. Ülkemizin belli bir kısmı zeytinyağı tüketmiyor.”
“YÜZ YILLIK FİRMALARLA REKABET EDİYORUZ”
“Daha önce uluslararası piyasalarda 3 bin 330 Euro olan zeytinyağı, 9 bin 200 Euro’ya kadar yükselmişti” bilgisini veren Çondur, “Yeni mahsul gözükünce geri düşmeye başladı. Asıl sıkıntı, dökme yağ ihracatından kaynaklandı. Ambalajlı yağda da en az yüz yıllık İtalyan, İspanyol firmalarıyla rekabet etmek durumda kalıyoruz. Mesela, konserve balıkçılığı yapanlar Bunu şişeli olarak almıyorlar. 16 – 17 tonluk ambalajlarda alıp otomasyonda kullanıyorlar. Bu pazarlara da zam veremedik. Böyle olunca Türkiye’nin elinde zeytinyağı kaldı. Fiyatlar da düşmeye başladı, finansmana erişim de zor. Bu nedenle zeytinyağı piyasasında ciddi bir durgunluk yaşandı, yaşanmaya devam ediyor. İhracatçılar Birliği’yle konuştuk, bakanlıkla görüşmüşler. Dökme yağ ihracatına sıcak bakılmıyor. Hem yağ fiyatları düştü hem alışveriş durdu. Dökme çalışan ithalatçı firmalar yeni mahsulün çıkmasını, fiyat geçilmesini bekliyor” görüşlerini dile getirdi.
