Bakanlıktan edinilen bilgiye göre, tarımsal üretim planlamasıyla ürün veya ürün gruplarının arz ve talep miktarlarına göre belirlenmesi hedefleniyor.
Stratejik ürünlerde arz güvenliğinin korunması, ülke ihtiyacına göre asgari ve azami üretim miktarlarının tespit edilerek, arz fazlası veya eksikliğinin oluşmasının önüne geçilmesi öngörülüyor.
Üretimin planlanmasıyla su kısıtlılığı, sosyoekonomik koşullar, pazarlama olanakları, tarımsal altyapı, depolama ve işletme kapasitesi, alet ve ekipman varlığı, alan büyüklüğü, hayvan varlığı, çiftçi deneyimleri, su ürünleri avcılığı gibi hususlar dikkate alınarak en uygun yerde üretim yapılması amaçlanıyor.
Bakanlık, üretim planlamasının kolaylaştırılması ve teşviki için diğer uygulamaları da bu süreçlerle uyumlu hale getirmeye odaklandı. Bu kapsamda, kayıtlılık, tarımsal destekler, tarımsal krediler, hibe programları, işlenmeyen tarım arazilerinin üretime kazandırılması, tarım arazilerinin izinlendirilmesi, sözleşmeli üretim ve tarımsal örgütlerin derecelendirilmesi çalışmaları yapılıyor.
Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımına izin verilmeyecek
Üretim planlaması kapsamında çiftçilerin ve üretim alanlarının kaydedilmesi gerekiyor. Bu kapsamda, Çiftçi Kayıt Sistemi başvuru usul ve esaslarında gerçekleştirilen değişiklikle üretim yapılan tüm alanların kaydedilmesine imkan sağlandı.
Tarımsal destekler de üretim planlamasının uygulanması için önemli bir yönlendirici araç olarak işlev görüyor. Bu çerçevede tarımsal desteklerin etkinleştirilmesi çalışmaları yürütüldü. 2024-2026 yıllarını kapsayan hayvansal üretim ve su ürünleri üretimi destekleri uygulanmaya başlandı. 2025-2027 üretim yıllarını kapsayan bitkisel üretim destekleri de hazırlandı ve yayım süreci devam ediyor.
Tarımsal üretime yönelik Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerince kullandırılan hazine faiz destekli krediler tarımsal üretim planlamasını yönlendirmek ve teşvik etmek amacıyla yeniden düzenlendi. Bu kapsamda planlı üretime uygun üretimler için yatırım ve işletme kredilerinde ilave faiz indirimleri sağlanıyor.
Bakanlık tarafından verilen kırsal kalkınma hibeleri de dahil tüm hibe programları, üretim planlaması politikasına uyumlu hale getirildi.
Üst üste iki yıl işlenmeyen tarım arazilerinin kira bedellerinin arazi maliklerine ödenmesi koşuluyla Bakanlıkça kayıt altına alınarak tarımsal üretim amaçlı kiralanması da üretim planlamasına uyumlu uygulanacak.
Tarımsal üretim planlaması doğrultusunda toprak ve arazi varlığının belirlenmesi, tarım arazilerinin amaç dışı kullanımına izin verilmemesi, başta büyük ovalar olmak üzere verimli tarım topraklarının korunması da büyük önem arz ediyor.
Sözleşmeli üretimle etkin izleme ve değerlendirme yapılacak
Üretim planlamasının uygulanması ve izlenmesi için önemli bir araç olan sözleşmeli üretim modelinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması çalışmaları yapılıyor. Bu kapsamda Sözleşmeli Üretimin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girdi.
Düzenlemeyle "tip sözleşmeler" ile uygulamada birliktelik sağlanması, kayıt sistemi ile etkin izleme ve değerlendirme yapılması, sigorta ile tarafların risklerinin minimize edilmesi, arabuluculuk sistemi ile anlaşmazlıklara hızlı ve etkin çözüm bulunması amaçlanıyor. Bitkisel, hayvansal ve su ürünleri konularında 13 "tip sözleşme" Bakanlık internet sitesinde yayımlandı.
Üretim planlamasında tarımsal amaçlı örgütlerin aktif rol alması için bu kuruluşların yapılarının güçlendirilmesi ve etkinliklerinin artırılması amaçlanıyor. Belirlenen kriterler ışığında başarılı olan tarımsal örgütler birinci derece tarımsal örgüt belgesine hak kazanacak. Belge alacaklar 1 Eylül itibarıyla internet sitesinde ilan edilecek. Birinci derece örgütlere daha fazla destek, ilave faiz indirimli kredi ve projelerde pozitif ayrımcılık sağlanacak.