Son günlerde vatandaşın gündemindeki birincil konu kabarık gelen elektrik faturaları. Bu bağlamda siyasî partiler de yüksek faturalara tepki etkinlikleri düzenliyor.
Aydın’da ilk olarak ana muhalefet partisi CHP, daha sonra Vatan Partisi, Atatürk Kent Meydanı’nda kitlesel basın açıklaması gerçekleştirdi. CHP’nin açıklamasında, “Zamlar derhal geri çekilsin” çağrısı öne çıkarken, Vatan Partisi de elektrik dağıtımının kamulaştırılması gerektiğini üstüne basa basa vurguladı.
Ben, ekonomik görüş olarak karma modeli savunanlardanım. Yani piyasada hem devletin hem de özel sektörün olması gerektiğine inanırım. Demokratik toplumlarda hür teşebbüsün önünü açmak önemlidir. Bununla birlikte elektrik, haberleşme, köprü, otoyol gibi birtakım ‘stratejik’ alanlarda özel sektörün değil de devletin işletmeci konumunda olması gerektiği kanısındayım.
***
Yaşamımızı idame ettirebilmemiz için olmazsa olmaz olan bu sektörlerde ‘kârlılık’ esasına göre değil, ‘kamu yararı’ esasına göre hareket edilmeli. Yukarıda sözünü ettiğim sektörler, özel şirketlere para kazandırma mecrası olarak görülmemeli. Aksine vatandaşın en ekonomik şekilde bu hizmetlerden yararlanmasının önü açılmalı.
Türkiye’de elektrik dağıtım hizmeti 2000’li yılların başına kadar kamu eliyle gerçekleştirildi. Bu dönemde başlayan özelleştirme süreciyle devlet bu alandan çekilerek, dağıtım işini özel şirketlere devretti. 7 coğrafi bölgede farklı isimlerle dağıtım şirketleri kuruldu. Bu işi özel sektör gerçekleştirdiği için doğal olarak ‘kârlılık’ prensibiyle çalışmalarını yürüttü.
***
Elektrikte bahsettiğimiz hususu köprü ve otoyollar konusunda da gözlemlemek mümkün. Öyle ki, kamu otoritesi tarafından işletilen Aydın – İzmir, İzmir – Çeşme, Ankara – İstanbul otoyolları sürücülere son derece ekonomik olanaklar çerçevesinde seyahat etme şansı tanırken, yap – işlet – devret modeliyle inşa edilen İzmir – İstanbul, İzmir – Aliağa – Çandarlı Otoyolu gibi güzergâhlarda cep yakan tarifeler uygulanıyor. Bu örnekler, stratejik sektörlerde işletmenin kamu eliyle yapılmasının ne denli kaçınılmaz olduğunu çok somut bir şekilde ortaya koyuyor.
Bu nedenle vakit geçirmeden enerji, ulaşım, iletişim gibi sektörlerin kamulaştırılması için düğmeye basılmalıdır.
İyi hafta sonları…