Vakıflar Haftası 2001 yılından itibaren her sene Mayıs ayının 2. Haftasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yurt genelinde her Mayıs ayının 2. Haftasından itibaren ve 2019 yılında, Vakıflar Haftası 6 Mayıs – 12 Mayıs 2019tarihleri arasında kutlanacaktır.
Geçmişten günümüze “karşılıksız iyilik etme” anlayışı “vakıf” adı altında kurumsallaşmış ve topraklarımızda yeşeren örnek bir medeniyetin emanetçisi olmuştur. Vakıf olgusunun temeli İslamiyet’e dayanmaktadır.
Ancak vakıf konusundaki ilk kurumsallaşmanın Selçuklu Döneminde olduğu, Osmanlı Devleti Döneminde ise vakıfların kurumsal haline dönüştüğü görülmektedir. Osmanlı Devletinin yabancı bilim adamlarınca “vakıf cenneti” tabiri ile anıldığı da bilinmektedir. Gerçekten de bir “vakıf cenneti” olan Osmanlı Devletinde, devletin uzanamadığı her alanda vakıfların olduğu, Vakıflar eliyle bugünkü “sosyal devlet” uygulamalarının gerçekleştirildiği görülmektedir.
Ülkemizde helva dağıtmak, suyu soğutmak, öğrencileri pikniğe götürmek, insanlara temiz nefes aldırmak, duvarlara yazılan yazıları temizlemek, yaşlı ve hasta olduğu için çalışamayan hamallara yardım etmek gibi birbirinden ilginç nedenlerle kurulan nice Vakıflar yer alıyor.
İlimizde Vakıflardan biri de çok ilginç.
Aydında kurulan “SUYU SOĞUTAN VAKIF “ adıyla bilinen Vakfın Resmi adı;” Ahmed Bin Abdullah.” Kurucunun adı ve lakabı; Helvacıoğlu, Hammal. 1837 yılında Aydın’da kuruluyor. Vakfiyesinden; Aydın Orta Mahallesinde yaptırdığı çeşmeye yaz günlerinde 90 gün süreyle yarım denk kar konularak suyun soğutulmasını sağlamak.
Halen bazı mütevelli heyetlerinin bu hizmetleri sürdürdüğü bilinen benzeri nitelikteki diğer Vakıflar , artık günümüzde kar temininde karşılaşılan güçlük ve değişen alışkanlıklar nedeniyle , Vakıf şerhine uygun olarak , toplumun kullanacağı kamu kurumlarına Soğuk su dolapları da bağışlıyorlar. Aydında bugün de , Mütevelli heyetinde bir zamanlar rahmetli olan Avukat Akın ARGUN ‘unda yer aldığı Aydının sayılı ailesi ve Cihanoğlu camisinin banisi “CİHANOĞLU VAKFI “ hizmetlerine devam eden bir diğer vakfımız.
Birçok şehirde yer alan ve Ecdadımızın İlginç vakfiyesi bulunan vakıflardan derlediğimiz ilginç olanlarını sırasıyla hatırlayalım,
İzmir’de Haziran ayından itibaren şehir merkezinde ve hapishanedeki mahkumlara serinlemeleri için kar dağıtmak için kurulan ‘Kar Dağıtan Vakfı (Mürselli İbrahim Ağa Vakfı)’;
İstanbul’da öğrencileri pikniğe götürmek için kurulan ‘Pikniğe Götüren Vakfı (Mustafa Efendi Bin Ahmed Vakfı)’;
Aydın’da Orta Mahalleye yaptırılan çeşmeye yaz günlerinde 90 gün süre ile kar taşıyarak suyun soğutulmasını sağlayan ‘Suyu Soğutan Vakfı (Ahmet Bin Abdullah Vakfı)’;
Amasya’da Recep ayında pişirilecek 3 batman helvayı medreseler önünde dağıtan ‘Helva Dağıtan Vakfı (Ahmet Efendi Bin Hasan Vakfı)’;
İstanbul’da Bebek’te kurulan köşk ve limanda insanların temiz hava almalarını sağlayan ‘Nefes Aldırmak İçin Kurulan Vakıf (Ahmet Nureddin Vakfı)’;
Gaziantep’te Ramazan ayında köyüne gitmeyip medresede kalan öğrencilere 5′er kuruş pabuç parası veren ‘Papuç Parası Veren Vakıf (Antep Müftüsü Mehmed Arif Efendi Vakfı)’;
Şanlıurfa’da yetimlere bakılması,ilginç vakıflar yazlık elbise alınması amacıyla kurulan ‘Yetime Annelik Babalık Eden Vakıf (Hasan Bin Aladdin)’;
İstanbul’da yaşlılık hastalık gibi sebeplerle mesleğini icra edemeyen kayıkçı ve hamallara yardım etmek, devlet adamlarının geçmediği ve geçmeyeceği tenha yerlerdeki kaldırımları tamir etmek için kurulan ‘Kayıkçı ve Hamal Dostu Vakfı (Mehmed Esad Efendi Vakfı)’;
Anadolu’nun çeşitli yerlerinde Allah rızası için savaşa giden gazi ve mücahitlere iyi atlar verilmesini sağlayan ‘At Vakfı (Mehmet Paşa Vakfı)’;
ilginç vakıflar arasındaki diğerleri ise , Siirt’te bahçe ve dükkanların amalara vakfedilmesini sağlayan ‘Amalara Yardım Eden Vakıf (Hüseyin Ağa Vakfı)’;
Van Gölü’nde oluşabilecek kaza ve arıza gibi durumlarda insanların yardımına koşacak tam donanımlı acil yardım gemisini hizmete sokan ‘Van Gölü’nde Acil Yardım Gemisi Dolaştıran Vakıf (Hüsrev Paşa Vakfı)’;
Aydın’da Cuma namazına müteakip köy camii önünde cemaate yemek verilmesini sağlayan ‘Cumayı Şenlendiren Vakıf (Ahmet Çavuş Vakfı)’;
Amasya’da köprüleri selin getirdiği ağaç ve taşlardan temizlen ‘Köprüleri Sellerin Zararından Koruyan Vakıf (Bayezid Han-ı Sani Vakfı)’;
İstanbul’da duvarlara yazılan yazıları temizleyen ‘Duvar ve Sokak Temizliği İçin Kurulmuş Padişah Vakfı (Sultan Mehmet Vakfı)’;
İstanbul’da borcundan ötürü hapse girenlere para yardımında bulunan ‘Borçlu Dostu Vakfı (Mustafa Ağa Bin Mustafa Vakfı)’;
Bursa’da fakirlere meyve yardımı yapan ‘Herkese Meyve Vakfı (Mehmed Ağa Bin Hüseyin Nasrullah Vakfı)’;
İzmir’de leyleklerin beslenmesi için kurulan ‘Leylek Vakfı (Mürselli İbrahim Ağa Vakfı)’;
Şam’da düşman eline esir düşen Müslüman esirleri satın alarak kurtaran ‘Esirleri Kurtaran Vakfı (Saliha Hatun Binti Selahaddin Pehlivan Vakfı)’; kendilerini kurtarmak isteyen Hıristiyan esirleri kurtarmak için kurulan ‘Esirlikten Kurtulmak İsteyenlere Yardım Eden Vakıf (Doka Veled-i Petros Vakfı)’.
Günümüzde de TEMA VAKFI gibi çevre konusunda çalışmalarda bulunulduğu gibi,eğitim, kültür ve sağlık amaçlı Koç,Sabancı gibi iş adamlarımızın kurduğu Vakıflar’da bu geleneği halen sürdürüyorlar. Ömer KOÇ ile Rahmetli Vehbi KOÇ’un kızı Sevgi GÖNÜL’ün himayesindeki GEYRE VAKFI merkezi İstanbul’da Sadberk hanım müzesinde 1987 yılından bu yana , İstanbul’dan Karacasu ilçemizdeki Afrodisias antik kentinin kazısına destek vererek tüm dünyaya tanıtıldığı gibi , geçen yıllarda bahçesine de yeni bir Müze binası kazandırdılar.
Ne diyelim darısı TRALLEİS’in VE ARSENAL ‘in başına..!
Bir Vakıf da tarihi eserlerimizi korumak için kuralım.
Ecdadımız kadar duyarlı AYDINLILAR ARANIYOR..!
Haftaya bugün 6 Mayıs ta kutlanacak olan Vakıflar haftası kutlu olsun.
SÖZÜN ÖZÜ :
BİR MUM DİĞER MUMU TUTUŞTURMAKLA, IŞIĞINDAN BİR ŞEY KAYBETMEZ.
MEHMET ÖZÇAKIR
mehmetozcakir@hotmail.com
P.K:110 EFELER – AYDIN
GSM : 0.532.3722627