Dün AYDIN ESKİ ESERLERİ SEVENLER DERNEĞİNİN önünde açılışı yapılan , Danışmentli İsmail Efe anıt heykeli , Aydın’ın işgal günlerinde Efelerimizin gösterdikleri kahramanlığın tarihe not düşen tescilidir.
Anlamlı 18 Mart Çanakkale Zaferini ve Şehitlerini anma gününde dün yapılan törenler salgın günlerinde morallerimize duygusal bir ivme kazandırdı.
Ülkeler en zor zamanlarda içinden çıkan bu değerlerine sahip çıkması anlamında ahde vefadır.
Bir asır önce gösterdikleri bu kahramanlıklar için Aydın kendilerine minnettardır.
Ruhları şad, mekanları cennet olsun.
İsmail Efe , Efeler ilçesi , Danişment köyünde yaşamış, torunları ve kızan akrabaları ile hala aynı köyde.
Türkiye’de aynı adla bir çok mahalle ve muhtarlık ile bilinmektedir. Bunlardan;
Danışment, Edirmne ‘ nin Keşan ilçesine bağlı ve içinde Tabiat parkını da barındıran Ege denizi kıyısında Saroz körfezi kıyısında 138 haneli bir köyün de adıdır.
Adana Yüreğir İlçesin Merkez mahallesinin de adıdır Danışment.
Balıkesir ili Balya ilçesine bağlı Danışment mahalle
Bilecik ili Yenipazar ilçesine bağlı Danışment köy
Bolu ili Gerede ilçesine bağlı Danışment köy
Bursa ili Karacabey ilçesine bağlı Danışment mahalle
Çanakkale ili Biga ilçesine Danışment bağlı köy
Çankırı ili Ilgaz ilçesine Danışment bağlı köy
Çorum ili Osmancık ilçesine Danışment bağlı köy
Eskişehir ili Tepebaşı ilçesine bağlı Danışment mahalle
Karabük ili Safranbolu ilçesine bağlı Danışment köy
Manisa ili Demirci ilçesine bağlı Danışment mahalle
Muğla ili Milas ilçesine bağlı Danışment mahalle
Sivas ili Divriği ilçesine bağlı Danışment köy
Tekirdağ ili Hayrabolu ilçesine bağlı Danışment mahalle
Tekirdağ ili Malkara ilçesine bağlı Danışment mahalle
Tokat ili Reşadiye ilçesine bağlı Danışment köyü olmak üzere ,
Ülkemizde Aydın Efeler ilçemizdeki İsmail Efe nin memleketi ile birlikte toplam 18 mahalle ve köyün ortak adıdır DANIŞMENT.
Peki DANIŞMENT adı ne anlama geliyor..?
Bilgili, bilgin anlamındaki DANIŞMENT sözcüğü, Osmanlılarda Tanzimat'tan önce kadı yardımcılarına ve kadıların yanında yetişmek üzere görevlendirilen kimselere , medrese öğrencileri ile bu medreselerde oda sahibi öğrencilere verilen isimdir.
Daha sonraları devlet idaresinde ve bürokraside de görev yapmalarının önü açılırdı.
Osmanlı toplumunda reâyâ’dan ( halktan veya Müslüman olmayanlardan ) bir kimse , medrese tahsili görerek dânişmend olunca reâyâ olmaktan kurtulup imtiyazlı bir sınıf olan askerî zümreye girer, ancak ailesi reâyâ olarak kalırdı.
Ayrıca tarihimizde DANIŞMENTLİLER adıyla bilinen , Danişmentliler Beyliği, I. Dönem ANADOLU BEYLİKLERİNDEN birisidir.
Danişmendli Beyliği, 1080–1178 yılları arasında Sivas merkez olmak üzere Çorum, Tokat, Niksar, Amasya, Malatya, Kayseri şehirleri civarında kurulmuş bir Anadolu beyliğidir. II. Kılıçarslan tarafından yıkılmıştır. İlk başkenti Niksar olup sonraki başkenti Sivas'tır.
1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu içlerine ilerleyen beylik, Danişment Gazi olarak bilinen Ahmed Gazi tarafından kurulmuştur.
İlk ilerleme bölgelerinde bulunan Amasya, Tokat, Sivas, Niksar, Malatya ve Yozgat’ı ele geçiren beyliğin başına 1105 yılında Ahmed Gazi’nin ölümünden sonra oğlu Emir Gazi geçmiştir. Ankara ve Kayseri’yi ele geçiren Emir Gazi I. Kılıçarslan’ın ölümünde sonra yaşanan taht kavgasında damadı I. Mesud’u destekledi. Damadının hükümdar olmasını sağlayan Danişment’liler uzun bir süre Anadolu Selçukluları siyasetine yön vermeyi başardılar. Fakat 1142 yılında Melik Muhammed’in ölümünde sonra saltanat kavgasına tutuşan halefler tarafından devlet ihmal edildi ve beylik zayıflamaya başladı.Danişment’liler hakimiyet kurdukları Tokat, Malatya, Sivas ve Kayseri vilayetlerini zenginleştirmek için gayret göstermiştir. Danişment Gazi’nin kahramanlıklarının anlatıldığı “Danişmentname” destanını Türk kültür mirasına kazandırmaları ve Anadolu’daki hakim oldukları toprakları Türkleştirme ve İslamlaştırma çabaları Danişmentli’lerin yaşadıkları dönemde iz bırakmasını sağlayan başlıca özelliklerindendir.
Anadolu dan Yörük boylarının göçleriyle Efeler de de, bir Danişment köyünün kurulmuş olabileceği değerlendirilerek , tüm köylerimizin tarihi ile kentin geçmişi AYDIN YEREL TARİH ARAŞTIRMACILARI ve ADÜ akademisyenleri tarafından tez ve araştırma konusu yapılmalı, BELEDİYE desteğiyle hayata geçecek AYDIN YEREL TARİHİ dergisi yayınlanmalı ve kent belleği olarak gelecek nesillere aktarmak üzere, kayıt altına alınmalıdır.
Dün 18 Mart ÇANAKKALE ZAFERİ VE ŞEHİTLERİNİ ANMA GÜNÜNDE BU TOPRAKLARI BİZLERE VATAN OLARAK BIRAKAN AZİZ ŞEHİTLERİMİZİ , KAHRAMAN EFELERİMİZİ RAHMET VE MİNNETLE ANIYORUM.
SÖZÜN ÖZÜ :
EĞER TARİHİMİDEN DERS ALMAZSAK, TARİH DEĞİL HATALAR TEKERRÜR EDER.
MEHMET ÖZÇAKIR
mehmetozcakir@hotmail.com
GSM : 0.542.7608691
P.K:110 EFELER – AYDIN