"A, B ve 0" kan grubu sistemini bulan Nobel ödüllü bilim insanı Karl Landsteiner'in doğum günü olan 14 Haziran, her yıl Dünya Sağlık Örgütü öncülüğünde "Dünya Gönüllü Kan Bağışçıları Günü" olarak kutlanıyor.
AA muhabirinin Türk Kızılay verilerinden derlediği bilgilere göre, 1 Ocak-10 Haziran 2024 tarihleri arasında ülke genelinde yaklaşık 1,2 milyon kişi kan bağışında bulundu, bağışçılardan 1 milyon 266 bin 587 ünite kan alındı. Düzenli kan bağışçı sayısı ise 829 bin 668 oldu.
Gençler zirvede
Bu dönemde, kan bağışlayanların yüzde 50'den fazlasını 26-45 yaş aralığındaki kişiler oluşturdu. En çok kan bağışlayanlar 20 yaş grubu gençler oldu.
Eğitim düzeylerine göre, en çok kan bağışı lise mezunlarından gelirken, bunu sırasıyla lisans, ilkokul, ortaokul, ön lisans ve yüksek lisans takip etti.
Kadın kan bağışçısı oranı yüzde 12
Yılın ilk 6 aylık döneminde kadın kan bağışçısı oranı yüzde 12,2 seviyesinde kaldı. Kadınlar 148 bin 664 ünite kan bağışı yaptı ve bu bağışların yüzde 50'si düzenli kan bağışçılarından geldi.
Kadın kan bağışçılarının yüzde 50'den fazlasının 19-35 yaş aralığında olduğu belirlendi.
1 milyondan fazla kişi kök hücre bağışçısı oldu
Lösemi, lenfoma gibi kök hücre nakli bekleyen hastalara en uygun bağışçının bulunabilmesi amacıyla Sağlık Bakanlığı ve Türk Kızılay tarafından 2014'te hayata geçirilen TÜRKÖK de yüzlerce hastanın hayata tutunmasını sağladı.
Proje kapsamında bugüne kadar 1 milyon 140 bin 197 kişi kök hücre bağışçı havuzuna eklendi. Kök hücre bağışçılarının yüzde 38'i kadın, yüzde 62'si erkeklerden oluştu.
TÜRKÖK'ün başlangıcından bu yana 23 bin 339 eşleşme olurken, kök hücre bağışçı havuzundan gerçekleşen 5 bin 922 nakille hastaların şifa bulmasına katkı sağlandı.
Türk Kızılay "Birbirimize Candan Bağlıyız" kampanyasını sürdürüyor
Türkiye'de "düzenli" kan bağışı oranı dünya ortalamasının altında seyrediyor ve gönüllü kan bağışları mevsimsel şartlardan ötürü dönemsel olarak azalabiliyor.
Türk Kızılay, hem düzenli kan bağışçısı oranını artırmak hem de mevsimsel olarak düşen kan bağışlarından dolayı azalan stok seviyesini, ihtiyacı karşılayacak oranlara çıkarmak amacıyla "Birbirimize Candan Bağlıyız" sloganıyla başlatılan kan bağışı kampanyasını sürdürüyor.
Kampanya kapsamında kan bağışı hakkında toplumda farkındalık oluşturmak ve vatandaşları düzenli kan bağışına yönlendirmek amacıyla düzenli bilgilendirmeler ve etkinlikler yapılıyor.
Kan acil değil sürekli ihtiyaç
Türk Kızılay, 18 bölge kan merkezi, 69 kan bağış merkezi, 300'den fazla mobil ve sabit ekip, yaklaşık 4 bin personelle kan bağış çalışmalarını yürütüyor. Ekipler, her gün yaklaşık 1200 hastaneye kan ve kan bileşeni transferini gerçekleştiriyor.
Kan, uzun süre stoklanamayan bir tedavi aracı olduğu için kan bağışlarının 365 gün kesintisiz ve düzenli olarak yapılması gerekiyor. Kan ihtiyacı olduğunda, özellikle de acil durumlarda, kan bağışlarının toplanmış, test edilmiş, hazırlanmış ve hastanelere sevk etmeye hazır şekilde Türk Kızılay stoklarında bulunması hayati önem taşıyor.
Kan stok seviyeleri 60 binin altına inmemeli
Hastanelerin 7 gün boyunca tüm gruplarda kan ve kan bileşeni ihtiyacının yüzde 100 oranında karşılanabilmesi için Türk Kızılay kan stok seviyelerinin 60-70 bin düzeyinde olması gerekiyor.
Bu seviyeleri korumak için Türk Kızılay'ın günlük 8 bin 500 ünite kan bağışı alma hedefi bulunuyor ve bu süreklilik ancak düzenli kan bağışıyla sağlanabiliyor.
18-65 yaş aralığındaki her sağlıklı birey kan bağışında bulunabilir
Türk Kızılay sadece, kendisini sağlıklı ve iyi hisseden, kan bağışı uygunluk şartlarını karşılayan 18-65 yaş arasındaki kişilerden bağış kabul ediyor.
Kan bağışlamak isteyen kişiler, en yakın Kızılay Kan Bağışı noktasına gidip "kan dostları" arasına katılabiliyor. Kan bağış süreci, form doldurma, doktor kontrolü ile kan alım işlemi dahil 30 dakikayı geçmiyor. Erkekler 3 ayda bir, kadınlar 4 ayda bir kan bağışında bulunabiliyor.
Ayrıca Türk Kızılayın "www.kanver.org" sitesi, 168 numaralı çağrı merkezi ve mobil kan bağışı uygulamasından en yakın kan merkezi bilgisi öğrenilebiliyor ve randevu oluşturulabiliyor.