2023 zeytin ve zeytinyağı piyasaları açıldı.
2023 ile ilgili görüşlerimizi ortaya koymadan önce 2022 yılı zeytin/zeytinyağı sezonunu değerlendirelim.
2022 yılı için –eğer inandırıcılığı kaldı ise-TÜİK’e göre;
Dane zeytin üretimi 2022 yılında 2.976 bin ton ve bunun %31,5’i sofralık zeytindir.
2022’de, sofralık zeytin üretiminde bir önceki yıla göre %68,7 artış olmuştur.
2022’de sofralık zeytin ihracatı bir önceki yıla göre %14,7 arttı.
2022 yılında sofralık zeytin en çok Irak, Romanya ve Almanya’ya ihraç edildi.
2022 yılında ithalatın %98’i Suriye’den yapıldı.
Gene TÜİK 2023 yılı bitkisel üretim tahminini dane zeytin üretimi 2.232 bin tondur.
Veriler arasında çelişkiler mevcuttur. Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, 2022'de zeytin üretiminin yıllık yaklaşık yüzde 71 artışla 2 milyon 976 bin 654 ton olduğunu, zeytinyağında da yıllık yüzde 79 artışla 421 bin 717 ton olarak belirledi.Her iki kurumda aynı verileri kullanmasının nedeni rekolteyi UZZK (Ulısal Zeytin Zeytinyağı Konseyi)nin organize ettiği kurulların belirlemesidir.
Burada amaç zeytin zeytinyağı rekoltesini yüksek göstererek üreticiden ürünü ucuza alabilmektir. Bunun için de Kuzey Marmara Bölgesinde rekolte resmi heyetinde. Üretici temsilcisi olarak sadece Bandırma Ziraat Odası başkanı yer alırken diğer dokuz üye zeytin zeytinyağı işletmecileri,onların ıda ve kuruluşları ve kamudan temsilciler yer almaktadır.
Manisa/İzmir Bölgesinde ise üretici temsilcisi Akhisar Ziraat Odasından iken diğerleri Kuzey Marmara gibi bir dağılım göstermektedir. Güney Ege’de ise heyette bulunan beş kişiden ikisi üretici temsilcisidir.Akdeniz ve güneydoğu Anadolu’da da sadece bir üretici temsilcisi rekolte heyetinde yer almıştır.
Bölgemiz rekolte heyeti Aydın il ve ilçeleri için toplam 22.662.164 adet meyve veren, 2.421.767
adet meyve vermeyen zeytin ağaç, ağaç başına ortalama 19 kg. zeytin verimi ile 429.860 ton zeytin tanesi alınacağı, bunun 77.906 tonunun sofralığa, 351.954 tonunun yağlığa ayrılacağı, bundan da ortalama 1/5.7 randıman ile61.609 ton zeytinyağı elde edileceği tahmin edilmiştir.
İşletmeci ve sanayici fiyatları kendi lehine dengelemek için başka enstürmanlara,”stok” a başvurmaktadır. 2023-2024 rekoltesi için (UZZK) Başkanı Dr. Mustafa Tan, zeytinyağında önümüzdeki sezona en az 150 bin devir stoku olduğunu belirtmektedir.
Dünya zeytin lideri ülkelerde, örneğin İspanya’da 2023 yılı üretim miktarı 1,5 milyon tondan rekolte 680 bin tonlara düştü.
Zeytin fiyatları her ne kadar rekolte ve stok silahıyla düşürülmeye çalışılsa da ilk açıklanan baş fiyatlar 2022 yılının 3,8 katıdır.Piyasalar 70 TL den baş fiyatla açılmıştır.
Üretici uyanık olmalı oyuna gelmemelidir.