Ülkemizde üzümden sonra en fazla üretilen meyve çeşidi narenciyedir.
Dünya üzerinde de meyvecilikte bir narenciye hakimiyeti mevcuttur.” Dünyada narenciye (turunçgiller) yaklaşık 115 milyon ton üretim ile dünyada en fazla üretilen meyve grubudur. Dünyada en büyük üretici ülke Brezilya olup onu sırasıyla ABD, Çin, Meksika, İspanya ve Hindistan izlemektedir. Dünya üretiminin % 57’si portakal, % 23’ü mandarin, % 11’i limon, % 4’ü altıntop ve kalan kısım diğer turunçgillerdir.
Türkiye yaklaşık 3 milyon ton üretim ile Akdeniz ülkeleri içerisinde önemli bir üretici konumundadır. Bu üretim aynı zamanda dünya turunçgil üretiminin % 2.7’sini oluşturmaktadır. Türkiye turunçgil üretiminin % 48’i portakal, % 24’ü mandarin, % 23’ü limon ve % 5’i altıntoptur. Ülkemiz turunçgil ihracatı yaklaşık 930 bin ton olup, bu miktarın % 30’u limon, % 30’u mandarin, % 23’ü portakal ve % 16’sı altıntoptur.
2023 yyılı Türk narenciye üreticisi için şanssız ve zarar yazan bir yıl olarak kayıtlara geçti.Bunun ana nedenleri Akdeniz meyve sineğinin fazla döl vererek tüm narenciye ve tatlı meyve çeşitleri yanında verdiği meyve telefatı ve kuraklık.Gerçekte ise 2023,narenciye için verimli ve yüksek rekolteli bir yıl idi.
Aydın’da başlıca Narenciye üretim alanları Sultanhisar,Kuyucak ve Buharkent’te yer almaktadır.Akdeniz meyve sineği ve kuraklık etkisi bu ilçelerimizde portakal fiyatlarını 1-,7-2,2 TL arasında satılmasına yol açtı.Genelde de prtakal,sofralık değil meyve suyu imalatı için kullanıldı.Akdenz bölgesinde ise narenciye dalında kaldı;pek narenciye üreticisi ağaçları sökerek başka tarım üretimi planlaması yapmaya başladı.
Ziraat Odları Birliği ise 2023 Türk Tarımı Değerlendirme Belgesş” nde bu konuya da yer verdi.
“Narenciye toplam üretiminde yüzde 67,2 oranında artış gerçekleşti.
Narenciye düşük fiyat ve Pazar sorunu tüm ürünlerde yaşandı. Üretimde plansızlık bu yıl en fazla limon üreticisini mağdur etti. Limonda erkenci çeşit mayerde alıcı bulunamaması ve fiyatların oldukça düşük olması ile ağaç kesimleri görüldü.
Narenciye ürünleri içerisinde en fazla üretim artışı yüzde 75,8 ile limonda görüldü. Limonda geçen yıl 1 milyon 323 bin ton olan üretim, 2 milyon 325 bin tona ulaştı.
Portakalda üretim yüzde 74,8, mandarinde üretim yüzde 58,3, greyfurtta üretim yüzde 43,7 artış gösterdi.
Narenciyede hasadın ilk başladığı Çukurova bölgesinde erkenci çeşit limonda üretici fiyatları kilogram başına 50 kuruşa kadar geriledi.
Geçen yıl Aralık ayında limon üretici fiyatları ortalama 7 lira iken bu yıl ortalama 3 liraya gerilemesi, maliyetleri artan çiftçilerimizi hayal kırıklığına uğrattı. Mersin de yaşanan dolu hadisesi sonrası mayer limonda alım satımın tamamen durması, Kasım ayında hasadı başlayan Aydın cinsi limonun alıcı bulamaması, artan işçilik maliyetleri ve işçi bulunamaması nedeniyle ürün dalında kaldı, Bazı üreticilerimiz seneye yine zarar etmemek için ağaçlarını kesti.
Müdahale alımı yapılmaması milli servetimizin yok olmasına neden oldu.
Benzer sorunlar bu yıl rekoltenin fazla olduğu portakal, mandalina ve greyfurtta da yaşandı.
Mandalina fiyatı geçen yıl Aralık ayında 11 lira 50 kuruş iken bu yıl Aralık ayında 4 lira 25 kuruşa geriledi. Üretici üretti ama ürününü satmakta zorlandı. Narenciye bahçelerinde kesilen her bir ağaç artık yerine konamayacak, bu üretim dalından gelir elde eden herkes mağdur olacaktır.”